Acrobatiek

Huisartsen hebben een ‘vrij beroep’. Dat houdt in dat wij persoonlijk en onafhankelijk onze vakkennis kunnen toepassen. Natuurlijk zijn er wettelijke en professionele regels waaraan wij ons moeten houden en hebben we vakinhoudelijke, medisch-technische regels en richtlijnen. Wat het meest opvalt zijn echter de grote reeks morele en ethische richtlijnen waarnaar we ons moeten richten. Grote, strenge regels als het beroepsgeheim, het ‘primum non nocere’, en het evidence based werken. En de wat vagere, maar in ieder consult terugkomende doelen als persoonsgericht werken, ontmedicaliseren, en kostenbesparing. Daarnaast moeten we rekening houden met duurzaamheid, onze balans privé-werk in de gaten houden, een evenwicht vinden in betrokkenheid en distantie, goed werkgeverschap tonen, goed samenwerken, Ferdinand Schreuder wijkgericht werken, openstaan voor feedback, een bijdrage leveren aan de opleiding van nieuwe artsen en doktersassistenten en aan wetenschappelijk onderzoek. Ook moeten we wat vinden van euthanasie, empathie tonen, troost bieden. We moeten proactief handelen op biologische, psychosociale en economische factoren die de gezondheid van onze patiënten beïnvloeden. Van het ‘vrije’ aan ons beroep valt dus wel wat af te dingen. Als dat gebrek aan vrijheid niet gecompenseerd wordt door zeggenschap over de werkomstandigheden waarin je aan al die aansporingen en richtlijnen kan proberen te voldoen licht cynisme op de loer: aan alle kanten gekooid en gebonden, daar blijft niemand vrolijk bij.

Maar ook al zijn de werkomstandigheden ideaal, dan blijft die veelheid aan wettelijke, professionele morele en ethische regels een probleem. Al die regels vloeien vooral voort uit keuzen en doelstellingen en zijn niet altijd te verenigen met mijn eigen persoonlijke keuzen en doelen, maar ook niet onderling. Ik vind het heel wat mentale acrobatiek vergen om al die doelen zo dicht mogelijk te benaderen: op zich uitdagend, maar zeker ook vermoeiend. En bij mentale acrobatiek hoort ook de kans op een mentale blessure zoals burn-out.