Levenseinde

Levenseindezorg voor een patiënt kun je als huisarts niet overdoen, dus moet het goed gebeuren. Actuele en relevante informatie over communicatie, besluitvorming en organisatie van zorg rondom het levenseinde, palliatieve zorg en euthanasie.

Is de timing van proactieve zorgplanning optimaal in de praktijk?

Wetenschap

Tijdig beginnen met proactieve zorgplanning (advance care planning, ACP) kan de patiëntgerichte zorg rond het levenseinde verbeteren. In dit retrospectieve dossieronderzoek vergeleken we de werkelijke ACP-timing, zoals die was vastgelegd in het elektronische patiëntendossier, met de optimale ACP-timing, die was vastgesteld door onafhankelijke huisartsen op basis van dezelfde dossiers. ACP werd in de praktijk later uitgevoerd dan wat de onafhankelijke huisartsen als optimaal beschouwden. Het is wenselijk dat zorgplanning niet langer reactief gebeurt, maar proactief, zeker bij patiënten met niet-maligne ziekten.
Meer aandacht voor vermoeidheid in de palliatieve fase

Nieuws

De Nederlandse huisarts biedt goede palliatieve zorg die aansluit bij de wensen van de patiënt. Dat blijkt uit een recent Nederlands onderzoek. Er is echter ook ruimte voor verbetering. Zo willen patiënten graag ondersteuning bij vermoeidheid in de palliatieve fase en informatie over het te verwachten beloop van de ziekte, maar minder dan de helft van de patiënten krijgt dit type zorg.
Eva Bolt: “Ga het gesprek aan over de laatste levensfase van de patiënt”

Wetenschap

Huisarts Eva Bolt krijgt op 25 september de door de KNMG ingestelde Martinus van Marum prijs uitgereikt voor haar proefschrift. Begrijpelijk, want haar promotieonderzoek, over perspectieven op levenseindezorg en bespoediging van het levenseinde, is bijzonder actueel. En die perspectieven worden sterk beïnvloed door maatschappelijke ontwikkelingen.
Existentieel lijden als indicatie voor palliatieve sedatie

Wetenschap

Behalve bij refractaire symptomen als pijn, dyspneu en delier passen artsen palliatieve sedatie ook toe bij niet-lichamelijke refractaire symptomen als existentieel lijden. Maar is dat wel de geëigende interventie bij deze indicatie? Wat zeggen de richtlijnen hierover? En wordt deze interventie bij existentieel lijden niet te snel als een verkapt euthanasiemiddel ingezet? Er is meer duidelijkheid nodig over toepassing van continue palliatieve sedatie bij de indicatie existentieel lijden.
Evaluatie PaTz-groepen voorzichtig positief

Nieuws

Om de palliatieve zorg thuis te bevorderen, zijn zogenoemde PaTz-groepen opgericht. Hierin zitten huisartsen, wijkverpleegkundigen en inhoudelijk deskundigen. Van patiënten die in het PaTz-register zijn opgenomen, is vaker bekend waar zij willen sterven dan van patiënten die niet in dit register zijn opgenomen. Bovendien kunnen huisartsen van patiënten uit het PaTz-register eerder op een overlijden anticiperen en vinden vaker gesprekken plaats over levensverwachting, fysieke klachten en existentiële vraagstukken. Dat blijkt uit een vragenlijstonderzoek onder huisartsen in 37 PaTz-groepen.
Internationale definitie van advance care planning

Wetenschap

Advance Care Planning (ACP) staat sterk in de belangstelling, maar het ontbreekt nog aan een breed geaccepteerde definitie en aan aanbevelingen voor de toepassing ervan.
Verbeteren van palliatieve zorg in de eerste lijn

Nieuws

Palliatieve thuiszorg (PaTz) is complexe zorg en vereist goede samenwerking en communicatie in de eerste lijn. De PaTz-methode laat veelbelovende resultaten zien om deze zorg te verbeteren. Voor een goede implementatie is echter verdere ontwikkeling van de methode nodig, en onderzoek naar de werkzame onderdelen en effecten op de geleverde zorg.
Medische beslissingen rond het levenseinde

Wetenschap

Sinds 1990 wordt in Nederland vijfjaarlijks onderzoek gedaan naar de frequentie en belangrijkste kenmerken van medische beslissingen rond het levenseinde.
“Neem de Toetsingscommissie mee in het euthanasieproces”

Wetenschap

In onze Nederlandse samenleving accepteren wij dat, mits zorgvuldig, aan uitzichtloos en ondraaglijk lijden een einde gemaakt mag worden middels euthanasie. Daarmee stopt ook het leven. De vijf Regionale Toetsingscommissies Euthanasie (RTE’s) toetsen de zorgvuldigheid van (de uitvoering van) elke euthanasie en hulp bij zelfdoding (hier verder beide aangeduid als euthanasie). Niet als een ‘juridisch instituut’, maar in een beoordeling met de ‘menselijke maat’. En in 99,8% van de casus gaat het gelukkig goed. De huisartsen Thea Toemen en Wim Mulder vertellen over hun werk in de Toetingscommissie.
Orgaandonatie na euthanasie

Praktijk

Sinds 2012 kunnen in Nederland organen en weefsels na euthanasie gedoneerd worden. Huisartsen doen het leeuwendeel van de euthanasiemeldingen; zij zijn ook bij uitstek in de positie om potentiële orgaandonoren te identificeren. Dat stelt hen geregeld voor de keuze of zij dit ingewikkelde traject, waarvan de uitkomst onzeker is, willen ingaan. Euthanasie en orgaandonatie blijven strikt gescheiden procedures en een euthanasiewens mag nooit voortkomen uit de wens een orgaan te doneren. Slechts 10% van de euthanasiepatiënten is geschikt als orgaandonor en de donatie-procedure is intensief; toch kan het zinvol zijn het gesprek hierover aan te gaan.
Oncologische patiënten hebben baat bij vroege start palliatieve zorg

Nieuws

Bij standaard oncologische zorg voor patiënten voor wie geen genezing meer mogelijk is, start het palliatieve traject vaak pas laat. Dan rest er geen enkele ziekteremmende mogelijkheid en is de dood nabij. Eerder starten met palliatieve zorg, zodra duidelijk…
Teleconsultatie: optimalisering van palliatieve thuiszorg?

Wetenschap

Meestal gaat men ervan uit dat (communicatie)technologie warme zorg onmogelijk maakt. Videoconsultatie eist echter juist aandacht voor de ander, ze vraagt ons gericht te kijken en te luisteren. …