Alcohol en hartfalen: zegen of vloek?

De onderzoekers bekeken het verband tussen hartfalen en alcoholgebruik bij 393 patiënten, bij wie recent de diagnose hartfalen werd gesteld. Zij volgden deze patiënten gedurende 9 jaar en vergeleken de overlevingsduur van matige en forse gebruikers met die van geheelonthouders. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers was 78 jaar, ongeveer 43% was geheelonthouder, 24% was ooit gestopt met alcoholgebruik, 29% was matig gebruiker (7 of minder consumpties per week) en 4% gebruikte meer dan 7 consumpties per week. Na 9 jaar was 94% van de deelnemers overleden.

De gemiddelde overlevingsduur na het stellen van de diagnose hartfalen was bij geheelonthouders 2640 dagen, bij matige gebruikers 3046 dagen en bij forse drinkers 2806 dagen. Het optimum ligt bij 10 consumpties per week met een gemiddelde overleving van 3381 dagen. De gevonden verschillen zijn gecorrigeerd voor de meest uiteenlopende cardiovasculaire risicofactoren en zijn statistisch significant. Wat hier opvalt, is de slechte prognose van patiënten met hartfalen met een tienjaarsoverleving van bijna 0%. Er is een verband tussen matige alcoholconsumptie en een minder slechte prognose.

Het advies uit de NHG-Standaard Hartfalen om alcohol te beperken tot 1 à 2 consumpties per dag lijkt goed aan te sluiten bij het optimum zoals in dit onderzoek werd gevonden. Gebruikers associëren alcohol doorgaans met een betere kwaliteit van leven. Het accepteren van alcoholgebruik bij hartfalen betekent echter niet dat we alcohol kunnen adviseren als medicijn voor niet-gebruikers. Daarnaast verdient problematisch alcoholgebruik uiteraard behandeling.