Algoritme sluit colonkanker uit

Buiten het bevolkingsonderzoek om ondergaan nog veel mensen nodeloos coloscopie. Een diagnostisch algoritme met anamnese en lichamelijk onderzoek aangevuld met een fecaaloccultbloedtest kan coloncarcinoom betrouwbaar uitsluiten.

Nederlandse onderzoekers analyseerden de diagnostische waarde van beschikbare diagnostische modellen om colonkanker of andere darmziekten uit te sluiten. Zij testten deze modellen in data van het Nederlands CEDAR-onderzoek bij 810 patiënten die met meer dan 2 weken darmklachten door hun huisarts werden verwezen voor coloscopie. Alle 810 patiënten ondergingen coloscopie, kregen zo nodig biopten en kregen drie maanden follow-up. Zevenendertig patiënten (4,6 %) hadden colonkanker en in totaal 104 patiënten (12,8 %) hadden ‘een andere relevante darmaandoening’ (IBD, diverticulitis of adenomen >1 cm). De auteurs vonden in de literatuur 18 modellen, waarvan er 12 specifiek waren voor colonkanker. De meeste modellen konden colonkanker goed uitsluiten. Het beste model (NICE-1) bevatte onder meer rectaal bloedverlies, veranderd ontlastingspatroon, afwijkend rectaal toucher, anemie en de fecaaloccultbloedtest. Dit model zou, wanneer dit zou zijn toegepast, 59% van de verwijzingen veilig voorkomen hebben met een negatief voorspellende waarde van 100%, dat wil zeggen 100% van de mensen die volgens het model geen colonkanker heeft, zou het inderdaad ook niet hebben bij coloscopie. Voor het uitsluiten van andere relevante darmaandoeningen presteerden de modellen minder goed. De auteurs concluderen dat anamnese en lichamelijk onderzoek aangevuld met een fecaaloccultbloedtest betrouwbaar coloncarcinoom kan uitsluiten bij een groot deel van de mensen die de huisarts wil verwijzen voor coloscopie. Dit komt grotendeels overeen met de NHG-Standaard die coloscopie adviseert bij één of meer risicofactoren, maar geen fecaaloccultbloedtest aanraadt.

Elias SG, et al. Published diagnostic models safely excluded colorectal cancer in an independent primary care validation study. J Clin Epidemiol 2017;82:149-57.