Antwoord

Mijn journaalstukje over de vitamine-D-dag in het Meanderziekenhuis van collega Wielders was bedoeld om te waarschuwen tegen te hoog gespannen verwachtingen op grond van observationeel verkregen statistische verbanden die niet zo heel veel zeggen zolang we geen inzicht in de achterliggende mechanismen hebben. Het ‘baat het niet, schaadt het niet’-argument van Schreuder werd indertijd ook door de Hartstichting gebruikt bij het propageren van foliumzuur ter preventie van hart- en vaatziekten. Zelfs de evidence op basis waarvan de Gezondheidsraad1 adviseert dat zowat half Nederland aan de vitamine D moet, is niet zonder meer overtuigend: de effecten van vitamine-D-suppletie alleen voor de vermindering van het aantal fracturen zijn niet overtuigend aangetoond en ook de combinatie vitamine D en calcium vermindert de botontkalking maar met zo’n 10 procent.2 Dat lost het botbreukvraagstuk niet op. Wat betreft de effecten van vitamine D op vallen, worstelen we met tegenstrijdige uitkomsten van meta-analyses op basis van een beperkt aantal trials.3 Een andere vraag is hoe we ervoor moeten zorgen dat Nederlanders voldoende vitamine D binnen krijgen. De Gezondheidsraad laat zich daarover niet duidelijk uit. De vraag is of dit via het medische circuit zou moeten. Vooralsnog blijken vrouwelijke artsen van 50 jaar en ouder voor zichzelf het advies van de Raad massaal te negeren en komt vitamine-D-suppletie in spreekkamers maar mondjesmaat ter sprake. Verstrekking via de voeding lijkt een veel effectiever scenario, maar stuit voorlopig nog op problemen met Europese regelgeving en weinig daadkracht om die te veranderen in Den Haag. Gratis verstrekking van overheidswege is misschien een alternatief; de overheid geeft daarmee meteen aan de vitamine-D-consumptie van groot belang voor de volksgezondheid te achten. Ik betwijfel echter ten zeerste of de effectiviteitsgegevens die op dit moment voorhanden zijn daarvoor voldoende overtuigend zijn. Tjerk Wiersma