In 1999 deed de praktijkondersteuner (POH) haar intrede in de huisartsenpraktijk. Daarmee wilde men de werkdruk bij huisartsen verminderen, samenwerking binnen de eerste lijn stimuleren en de zorg voor specifieke chronische patiëntengroepen verbeteren. Eén van deze specifieke patiëntgroepen is de groep astma- en COPD-patiënten. De POH heeft voor deze patiënten een aantal taken van de huisarts overgenomen. Deze taken variëren per huisarts, maar zouden vooral betrekking moeten hebben op het controleren, informeren en begeleiden van patiënten bij de dagelijkse omgang met hun ziekte. Wij onderzochten de ervaring van patiënten hiermee. Welke zorg krijgen zij volgens eigen zeggen van de POH? En hoe ervaart een patiënt de afstemming tussen de POH en andere zorgverleners?
Contact met de POH
Het aantal astma- en COPD-patiënten dat contact heeft met een POH is de afgelopen jaren flink toegenomen. Zes jaar geleden gaf 4% van de astmapatiënten en 6% van de COPD-patiënten aan dat zij contact hebben met de praktijkondersteuner. In 2006 waren deze aantallen toegenomen tot respectievelijk 30% en 42% (figuur 1). Tegelijkertijd daalde het aantal zelfgerapporteerde contacten met de huisarts over de periode 2001-2006 van gemiddeld 6 naar 4,5 voor astmapatiënten en van 6,5 naar circa 5 voor COPD-patiënten. Of deze daling direct verband houdt met het hogere percentage contacten met de praktijkondersteuner, is op basis van onze huidige gegevens niet duidelijk.
Ervaringen in de zorg
Mensen met astma of COPD zeggen de zorg te ontvangen die men op basis van de taakverschuiving van huisarts naar POH mag verwachten. Astma- en COPD-patiënten verschillen daarbij nauwelijks in hun ervaringen. Bijna alle patiënten geven aan dat de POH voorlichting geeft over hun ziekte (95%) en over het gebruik van medicijnen (94%). Bij 92% van de patiënten biedt de POH begeleiding bij de dagelijkse omgang met de ziekte. Met 90% van de patiënten bespreekt de POH het behandelingsplan. Deze percentages liggen hoger dan bij de huisarts (figuur 2), al hebben patiënten ook met de huisarts positieve ervaringen als het om voorlichting en begeleiding gaat. Wel ervaren zij de zorg van een POH als toegankelijker. Zowel astma- als COPD-patiënten geven aan dat de praktijkondersteuner meer tijd voor hen heeft en de wachttijden over het algemeen korter zijn. Zij zijn zeer tevreden over de POH.
Afstemming
Er was echter één kanttekening. Volgens 15% van de astmapatiënten en 19% van de COPD-patiënten is de informatie die zij van een POH krijgen soms in tegenspraak met de informatie van andere zorgverleners. Met name de adviezen rond zelfzorg en leefregels (zoals zelf aanpassen van medicatie) wijken in de ogen van de patiënt nogal eens af van de informatie die zij krijgen van bijvoorbeeld de huisarts of longarts. Ook is niet steeds duidelijk wie verantwoordelijk is bij exacerbaties. Dit kan voor patiënten verwarrend zijn en hen onzeker maken over zelfzorgtaken.
Conclusie
Astma- en COPD-patiënten zijn zeer tevreden over de zorg die zij van een praktijkondersteuner ontvangen. De delegatie van taken en de komst van nieuwe beroepen vergroten de kans op tegenstrijdigheden in advies en voorlichting. Daarom blijft de afstemming van de zorg een aandachtspunt.
| Colofon Bovenstaande gegevens zijn afkomstig uit onderzoek naar de zorg- en leefsituatie van mensen met astma of COPD, dat het NIVEL (Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) sinds 2001 jaarlijks uitvoert met financiële ondersteuning van het Astma Fonds, het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het onderzoek wordt verricht door middel van schriftelijke enquêtes onder een representatieve groep van circa 1000 mensen met astma of COPD van 15 jaar en ouder uit het Nationaal Panel Chronisch zieken en Gehandicapten (NPCG) van het NIVEL. Voor meer informatie zie www.nivel.nl\npcg |
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
