Astmabehandeling kan beter

Vraagstelling

Hoe effectief is zelfmanagement bij astma?

Korte beschrijving

Achtergrond Wereldwijd zijn er 300 miljoen mensen met astma. Het doel van astmabehandeling is preventie van chronische symptomen, minimaliseren van exacerbaties, beperken van bèta-2-agonisten-(LABA-)gebruik en behoud van normale fysieke activiteit. Met verschillende onderzoeken is gepoogd inzicht te krijgen in de mate waarin patiënten zelf controle hebben op hun astma en de opvattingen van patiënten daarover. In de meeste onderzoeken werden echter patiënten geselecteerd met mild astma, bij wie voor een aanzienlijk deel de diagnose niet door een arts was bevestigd. Bovendien gebruikte meer dan 75% van de patiënten geen inhalatiecorticosteroïden (ICS). Patiëntenpopulatie Er werden 3893 patiënten uit 11 verschillende landen geïncludeerd. Zij waren ouder dan 16 jaar; de diagnose astma was door huisarts of specialist gesteld. Alle patiënten werden behandeld met ICS, eventueel in combinatie met LABA. Onderzoeksopzet De onderzoekers bepaalden met telefonische interviews het medicatiegebruik, de controle van de symptomen en het vermogen van de patiënt om achteruitgang te herkennen en dit alles zelf te managen. Zij gebruikten hiervoor de Astma Control Questionnaire (ACQ). Patiënten met COPD werden geëxcludeerd; rokers konden wel participeren. Resultaten Er namen 3893 patiënten aan het onderzoek deel, bij 3415 van hen werd een volledig interview afgenomen. De verdeling van leeftijd en geslacht week niet af van die van de algemene populatie. Hoewel alle patiënten reguliere onderhoudstherapie kregen voorgeschreven, gebruikte 74% van hen dagelijks een kortwerkende bèta-2-agonist. De onderzoekers classificeerden 51% van de geïncludeerden als ‘ongecontroleerde astma’. Zelfs patiënten die aangaven een goed gecontroleerde astma te hebben, rapporteerden gemiddeld 6 exacerbaties per jaar. Het gemiddelde aantal exacerbaties voor de totale populatie bedroeg 11,8 per jaar; de gemiddelde duur van de exacerbaties bedroeg 5,1 dagen (range &lt 30 minuten tot > 2 weken). De eerste symptomen van een exacerbatie werden herkend door 68% van de patiënten; de toegenomen inname van een kortwerkende bèta-2-agonist was dan de meest waargenomen respons. Het merendeel van de patiënten (88%) achtte zich vrij goed in staat tot zelfmanagement van de exacerbaties zonder bezoek aan een arts. Met zelfmedicatie streeft 90% van de patiënten naar klachtenvermindering. De impact van de exacerbaties op het dagelijks leven wordt desondanks als een groot probleem gezien. Meer dan 70% van de patiënten vindt het gevoel van paniek en de verstoring van de dagelijkse activiteiten het meest vervelend. Conclusie van de onderzoekers Veel patiënten hebben een slecht gecontroleerde astma, ondanks reguliere onderhoudstherapie. Het merendeel van de patiënten herkent een verslechtering, maar past de medicatie niet goed aan. Er bestaat behoefte aan een patiëntgerichte vorm van astmamanagement. Bewijskracht observationeel onderzoek (dwarsdoorsnedeonderzoek) (2b)2 Laboye Umole en Arie Knuistingh Neven