Autisme

Complimenten voor de duidelijke klinische les over ADHD en autisme in het meinummer (H&W 2006;49:324-9). Huisartsen horen deze ontwikkelingsstoornissen inderdaad tijdig te onderkennen om onnodig leed in gezinnen te voorkomen. Een paar aanvullingen op het artikel over PDD-NOS vind ik belangrijk. Het beeld van een autistische stoornis is meestal duidelijk, maar PDD-NOS komt vaker voor en is lastiger te herkennen. Als je te veel vasthoudt aan de duidelijke kenmerken van autisme, dreigt het gevaar dat de diagnose bij een kind met PDD-NOS te lang uitblijft. Het beeld mag dan wel minder uitgesproken zijn dan dat van autisme, de invloed op het gezin is er niet minder op. Juist doordat het ziektebeeld vaak niet onderkend wordt, begrijpt de omgeving het afwijkend gedrag van het kind niet en wijt het dan aan falend ouderschap; dit kan een grote druk op het gezin leggen. De populariteit van het onderwerp in de media moet ons er niet van weerhouden een kind door te verwijzen voor nadere diagnostiek als ouders zich zorgen maken over het gedrag. Indien de problemen die ouders schetsen niet alarmerend overkomen, kan de huisarts eerst denken aan een verwijzing naar de kinderfysiotherapeut, ergotherapeut of logopedist. Zij hebben meestal ervaring met ontwikkelingsstoornissen, waardoor er meer zicht op de problematiek komt. De vroegkinderlijke ontwikkeling van een PDD-NOS-kindje kan vrij normaal verlopen (op tijd lachen, aankijken, volgen, leren lopen). Desondanks krijgen de ouders steeds meer het idee dat er ‘iets’ niet klopt ten opzichte van andere kinderen in of buiten het gezin. Uiteraard kan een kind een normale laatbloeier zijn. Aanwijzingen voor PDD-NOS kunnen per ontwikkelingsgebied meer of minder uitgesproken zijn, maar zijn vaak niet zo duidelijk als bij een autistische stoornis. De volgende kenmerken wijzen in de richting van een PDD-NOS: sociaal onhandig gedrag door verminderd inlevingsvermogen, onhandige motoriek en achterblijvende taalvaardigheid. Het vermoeden wordt nog sterker als dit gedrag gepaard gaat met vreemde angsten, moeite met onaangekondigde veranderingen of abnormale vermoeidheid. Mocht u toe zijn aan een snelle update van uw kennis over ontwikkelingsstoornissen, dan zijn de websites van het Trimbos-instituut (www.trimbos.nl) en de Nederlandse Vereniging voor Autisme (www.autisme.nl) erg handig. Die laatste website is vooral een aanrader voor de ouders van kinderen met een autismespectrumstoornis.

Margriet Folkeringa-de Wijs