Samenvatting
De kern
-
Het Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker heeft in 2017 een nieuwe opzet gekregen, met een getrapte screening: een hrHPV-test, gevolgd door cytologie bij een positieve uitslag en colposcopie bij een positieve hrHPV-test in combinatie met Pap. 2 of hoger.
-
Een negatieve hrHPV-test geeft een langdurig lage kans op baarmoederhalskanker; daardoor hoeven hrHPV-negatieve vrouwen geen uitstrijkje meer te laten maken bij 45 en 55 jaar.
-
Voor de hrHPV-test wordt ook een zelfafnameset aangeboden; deze zal de opkomst naar verwachting ongeveer 6% doen stijgen.
-
Naar verwachting zullen door het vernieuwde bevolkingsonderzoek jaarlijks 108 vrouwen minder baarmoederhalskanker krijgen en 30 vrouwen minder overlijden aan baarmoederhalskanker
-
Wel zal het aantal verwijzingen naar de gynaecoloog voor colposcopie ruim verdubbelen tot 17.000 per jaar.
Inleiding
Voor- en nadelen van het nieuwe Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker
-
per jaar zullen er 108 vrouwen minder baarmoederhalskanker krijgen;
-
per jaar zullen er 30 vrouwen minder aan baarmoederhalskanker overlijden;
-
vrouwen van 40 en 50 jaar die negatief testen op hrHPV krijgen pas na 10 jaar weer een oproep;
-
de zelfafnameset vergroot het bereik van het bevolkingsonderzoek en leidt tot 6% meer deelname;
-
van de vrouwen die met de zelfafnameset positief testen op hrHPV gaat 90% voor cytologie naar de huisarts.
-
per jaar moeten er globaal 9000 vrouwen extra naar de gynaecoloog voor een colposcopie;
-
voorheen verstuurden veel huisartsen zelf de uitnodigingen, voortaan worden alle vrouwen uitgenodigd door de screeningsorganisatie; deze minder persoonlijke aanpak zou de opkomst kunnen verkleinen.
De hrHPV-test als eerste stap in een getrapte screening
hrHPV-negatief: langdurig lage kans op baarmoederhalskanker
hrHPV-positief: altijd cytologie
Test | CIN 3+ | CIN 2+ | |
---|---|---|---|
Sensitiviteit* | hrHPV | 91,9% (61,0-96,7) | 82,0% (62,9-89,6) |
cytologie | 64,6% (43,3-73,1) | 50,5% (38,4-58,0) | |
Specificiteit† | HrHPV | 95,6% (95,3-95,8) | 96,0% (95,7-96,3) |
cytologie | 98,7% (98,5-98,8) | 98,9% (98,7-99,0) |
Patiënten en thuisarts.nl
hrHPV-zelfafnameset om de opkomst te verhogen
-
vergeten een afspraak te maken bij de huisartsenpraktijk;
-
eerdere negatieve ervaring met vaginaal of speculumonderzoek;
-
gevoel van onveiligheid;
-
angst voor medische ingrepen en medisch onderzoek;
-
gevoel van schaamte.
Literatuur
- 1.↲↲↲↲↲↲↲↲Van der Noordaa J, Ansink AC, De Beaufort ID, Bindels PJE, Van Dissel JT, Kenter GG, et al. Screening op baarmoederhalskanker. Publicatienr. 2011/07. Den Haag: Gezondheidsraad; 2011.
- 2.↲↲Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Standpunt screening op baarmoederhalskanker. Den Haag: Ministerie van VWS, 2011.
- 3.↲↲Van der Veen N, Carpay MEM, Van Delden JA, Brouwer E, Grievink L, Hoebee B, et al. Uitvoeringstoets wijzigingen bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker 2013. Rapport 225121002. Bilthoven: RIVM, 2013.
- 4.↲Van Haaren KMA. NHG-Praktijkhandleiding Baarmoederhalskanker: Bevolkingsonderzoek en diagnostiek. Utrecht: NHG, 2016.
- 5.↲Bos AB, Rebolj M, Habbema JD, Van Ballegooijen M. Nonattendance is still the main limitation for the effectiviness of screening for cervical cancer in the Netherlands. Int J Cancer 2006;119:2372-5.
- 6.↲Cuzick J, Clavel C, Petry KU, Meijer CJ, Hoyer H, Ratnam S, et al. Overview of the European and North American studies on HPV testing in primary cervical cancer screening. Int J Cancer 2006;119:1095-101.
- 7.↲↲↲↲Bekkers RLM, Becker JH, Bulten H, Giesen A, Van Hamont D, Ter Harmsel, WA, et al. Richtlijn CIN, AIS en VAIN [internet]. Utrecht: Integraal Kankercentrum Nederland; 2015. www.oncoline.nl, geraadpleegd november 2016.
- 8.↲↲Dijkstra MG, Verhoef VMJ. Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker 2.0. NTOG 2016;129:174-7.
- 9.↲↲↲Elfström KM, Smelov V, Johansson AL, Eklund C, Nauclér P, Arnheim-Dahlström L, et al. Long term duration of protective effect for HPV negative women: follow-up of primary HPV screening randomised controlled trial. BMJ 2014;348:g130.
- 10.↲↲↲↲Dijkstra MG, Van Zummeren M, Rozendaal L, Van Kemenade FJ, Helmerhorst TJ, Snijders PJ, et al. Safety of extending screening intervals beyond five years in cervical screening programmes with testing for high risk human papillomavirus: 14 year follow-up of population based randomised cohort in the Netherlands. BMJ 2016;355:i4924.
- 11.↲Naber SK, Matthijsse SM, Jansen EEL, De Kok IMCM, De Koning HJ, Van Ballegooijen M. Effecten en kosten van het vernieuwde bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker in Nederland naar aanleiding van recente ontwikkelingen. Rotterdam: Erasmus MC, 2016.
- 12.Waller J, Bartoszek M, Marlow L, Wardle J. Barriers to cervical cancer screening attendance in England: a population-based survey. J Med Screen 2009;16:199-204.
- 13.Bosgraaf RP, Ketelaars PJ, Verhoef VM, Massuger LF, Meijer CJ, Melchers WJ, et al. Reasons for non-attendance to cervical screening and preferences for HPV self-sampling in Dutch women. Prev Med 2014;64:108-13.
- 14.Snijders PJ, Verhoef VM, Arbyn M, Ogilvie G, Minozzi S, Banzi R, et al. High-risk HPV testing on self-sampled versus cliniciancollected specimens: a review on the clinical accuracy and impact on population attendance in cervical cancer screening. Int J Cancer 2013;132:2223-36.
Reacties
Er zijn nog geen reacties.