Berekend risico cardiometabole ziekten beïnvloedt risicoperceptie niet

Voor cardiometabole ziekten (CMZ) – hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en chronische nierschade – gelden dezelfde risicofactoren. Deze risicofactoren zouden positief beïnvloed kunnen worden als mensen op de hoogte zijn van hun risico, bijvoorbeeld door het invullen van een online risicoscore (ORS). Nederlandse onderzoekers bekeken daarom wat de impact was van online, individueel berekende risicoscores op risicoperceptie.

De deelnemers (tussen de 45 en 70 jaar oud) uit 37 huisartsenpraktijken deden mee aan een gerandomiseerd onderzoek naar een CMZ-preventieprogramma. Bij de start van het onderzoek vulden 2172 personen uit de interventiegroep de ORS in, waarna zij direct hun individuele CMZ-risicoscore ontvingen. Daarna vulde zowel de interventie- als de controlegroep (5375 personen) een vragenlijst in. Voor cognitieve risicoperceptie gaven deelnemers aan hoe groot zij de kans achtten op CMZ, voor affectieve risicoperceptie hoe bezorgd zij waren over het risico op CMZ (op een 7-puntsschaal).

Er werd geen verschil gemeten tussen de interventie- en de controlegroep, zowel voor de cognitieve als affectieve risicoperceptie. Daarnaast hadden veel mensen met een hoog risico (absoluut CMD-risico ≥ 19% (vrouwen) of ≥ 23% (mannen) in de komende 7 jaar) een te optimistische risicoperceptie: zowel in de interventie- als controlegroep gaf > 50% zichzelf een 1 of 2 (7-puntsschaal) wat qua ziekteperceptie neerkomt op een lage kans/weinig zorgen.

De onderzoekers concluderen dat er een mismatch is tussen risico en perceptie daarvan. Een ORS beïnvloedt de risicoperceptie niet. Een ORS zou mogelijk wel als hulpmiddel gebruikt kunnen worden ter voorbereiding van het gesprek in de spreekkamer, waarbij de huisarts of poh de (te optimistische) patiënt kan helpen de getallen te interpreteren.