Patiënten met jicht hebben een verhoogd cardiovasculair risico en slikken voor hoge bloeddruk vaak antihypertensiva. Patiënten met hypertensie hebben juist weer een verhoogd risico op jicht door verminderde renale perfusie en een verminderde uitscheiding van uraat. Verder is van bloeddruktabletten uit verschillende klassen bekend dat zij de urinezuurspiegel kunnen verhogen. Het bekendste voorbeeld daarvan zijn de diuretica, maar ook bètablokkers hebben deze bijwerking. Dit alles maakt de keuze voor antihypertensiva bij patiënten met jicht of een verhoogde kans daarop niet altijd even makkelijk.
Onderzoekers doorzochten de grote Britse huisartsendatabase en berekenden het relatieve risico op jicht bij het gebruik van verschillende antihypertensiva. Ze matchten daartoe 25.000 jichtpatiënten met 50.000 controlepatiënten. In de uitgebreide analyse bij patiënten met hypertensie met correctie voor leeftijd, geslacht, BMI, alcoholgebruik en comorbiditeit, was het relatieve risico op jicht 0,87 (95%-BI 0,82-0,93) voor calciumantagonisten en 0,81 (95%-BI 0,70-0,94) voor losartan. Bij gebruik van andere antihypertensiva was het risico op jicht juist hoger. De relatieve risico’s van diuretica, bètablokkers, ACE-remmers, en angiotensinereceptorblokkers (anders dan losartan) waren respectievelijk 2,36, 1,48, 1,24 en 1,29. Het beschermende effect van de calciumantagonisten en losartan nam toe met de duur van het gebruik. Van beide was al bekend dat ze de urinezuurspiegel verlagen, maar tot op heden was het effect op jicht nooit in grootschalig onderzoek aangetoond.
Wat betekent dit nu voor de spreekkamer? Volgens de herziene NHG-Standaard Cardiovasculair risicomanagement zijn alle groepen antihypertensiva gemiddeld even geschikt voor de behandeling van hypertensie. Een generieke calciumantagonist of losartan lijkt op basis van dit onderzoek een goede keus als antihypertensivum bij patiënten met jicht, afhankelijk van de verdere comorbiditeit. Twijfelt u of de patiënt wel een echte jichtartritis heeft? Dan kunt u altijd de in Nederland ontwikkelde online jichtcalculator raadplegen (www.umcn.nl/Research/Departments/eerstelijnsgeneeskunde/Pages/Jichtcalculator.aspx). (Jochen Cals)