Damilya Nugmanova (l) is huisartsopleider en directeur van de Huisartsenvereniging in Kazachstan. Dillakhan Baimenova (r) praktiseert als huisarts in Zheshkazgan. Nugmanova: ‘Eigenlijk zou ik hier niet bij mogen zijn, want een toelatingseis voor de beurzen was dat je praktiserend huisarts moest zijn. Maar de huisartsen in Kazachstan spreken niet of nauwelijks Engels. Ik mocht daarom toch komen, zodat ik kan vertalen voor Dillakhan. Maar ook omdat ik als huisartsopleider natuurlijk goed de opgedane kennis kan overdragen.’
Voor veel huisartsen die niet in ons rijke West-Europa wonen, vormde de toegangsprijs van het WONCA-Congres een probleem. Daarom werd binnen het ‘Scholarship Project’ gezocht naar middelen om een aantal van hen naar Nederland te kunnen laten komen. Uiteindelijk konden 38 scholarships worden toegekend. Damilya Nugmanova en Dillakhan Baimenova uit Kazachstan behoorden tot de gelukkigen. Op de laatste congresmiddag vertellen ze wat ze vonden van WONCA en de Nederlandse en internationale huisartsgeneeskunde.
Welke verschillen tussen Kazachstan en Nederland vallen jullie het meest op?
‘Huisartsgeneeskunde is bij ons nog geen specialisme. De opleiding staat nu in de kinderschoenen, dus de eerste “echte” huisartsen komen er aan, maar nu zijn we als zodanig nog niet herkenbaar. Dat heeft natuurlijk op vele gebieden gevolgen. Het valt ons bijvoorbeeld op dat in Nederland veel huisartsen zelf ook heel actief zijn in het doen van onderzoek, waardoor er weinig verschil is in het kennisniveau tussen professoren en huisartsen. Dat zou bij ons niet kunnen. De huisartsen in Kazachstan zijn veel te arm en te druk om zelf ook onderzoek te kunnen doen.’
Hoe komt het dat de delegatie uit Kazachstan uitsluitend uit vrouwen bestaat?
‘Alle huisartsen zijn bij ons vrouwen en alle bazen zijn mannen! En niet alleen de huisartsen zijn allemaal vrouw, maar ook alle verpleegkundigen en de meeste specialisten, met uitzondering van de beter betaalde beroepen zoals chirurgen. Huisartsen worden bij ons heel slecht betaald en hebben ook geen goed toekomstperspectief. Het vak heeft dan ook geen enkel aanzien. Overigens geldt dat niet alleen voor huisartsen; er is in Kazachstan überhaupt geen respect voor intellectuele beroepen. Alleen geld wordt belangrijk gevonden, en daarmee is alles te koop. Ook een carrière. Topfuncties in het bedrijfsleven en de politiek kun je alleen krijgen door ze te kopen; hoeveel kennis je hebt of wat je vaardigheden zijn, speelt daarbij geen enkele rol. Dat is een heel groot probleem.’
Als WONCA in Kazachstan zou plaatsvinden, wat zouden jullie dan willen laten zien?
‘De huisartsgeneeskunde staat bij ons op een onvoldoende hoog niveau om aspecten van het vak te kunnen laten zien waar we trots op zijn. Maar we zijn wel heel trots op onze mensen! Die werken zo verschrikkelijk hard, onder zulke moeilijke omstandigheden. Bijna allemaal moeten ze naast het huisartsenvak nog ander werk doen om het hoofd boven water te kunnen houden. Meestal verbouwen ze ook nog groenten voor de verkoop, en ik ken ook een huisarts die auto's repareert. En dat doen ze allemaal om “hun” mensen te kunnen helpen. Soms zie ik ze als bijna-heiligen, en dat meen ik.’
Wat vonden jullie een echte eye-opener?
‘Dat je wetenschappelijk onderzoek kunt doen op grond van de patiëntenpopulatie die je gewoon elke dag ziet! Het klinkt misschien raar, maar dat was niet in ons hoofd opgekomen. En hier zie je dat die onderzoekssetting heel geschikt is, niet alleen voor kwantitatief, maar ook voor kwalitatief onderzoek. Maar ook vonden we het buitengewoon goed hoe jullie ervan uitgaan dat de patiënt zelf verantwoordelijk is voor zijn eigen gezondheid en dat jullie daarom ook veel aan patiëntenvoorlichting en –educatie doen. Bij ons heeft nog nooit iemand gehoord van “shared decision making”. De patiënt komt naar de huisarts die alle wijsheid in pacht heeft en een receptje moet uitschrijven. Het zal moeilijk zijn om in die rolverdeling verandering te brengen, maar ik zou graag die kant op gaan.’
En wat vonden jullie van het congres?
‘We waren geweldig blij toen we hoorden dat we een scholarship hadden gewonnen, en dat was dus nog voor we wisten dat er zoveel nieuwe ideeën uit Nederland komen. Het was een genoegen om die nieuwe ideeën uit de mond van Nederlandse huisartsen zelf te vernemen. Bovendien vonden we de manier waarop de Nederlandse huisartsen hun werk hebben ingericht heel goed en we kunnen veel aspecten ervan dezelfde kant uit ontwikkelen in Kazachstan. Wij vinden ons bezoek aan dit congres dan ook buitengewoon nuttig!’ (AS)
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
