Bij ouderen weinig psychische klachten door pandemie

Ouderen zijn extra vatbaar voor COVID-19 en zij ondervinden vaker consequenties van uitgestelde behandelingen. Bovendien kregen zij tijdens eerdere pieken van de pandemie extra beperkende adviezen.  

In een Nederlands prospectief cohortonderzoek (Longitudinal Aging Study Amsterdam) gingen onderzoekers na of de pandemie effect had op de mentale gezondheid van ouderen. De deelnemers (n = 1068; gemiddeld 74 jaar; 47% man) vulden vlak na de eerste COVID-19-piek vragenlijsten in. De vragen gingen over depressieve klachten (CES-D-10; scorerange 0-30); angstklachten (HADS-A; 0-21); gevoel van controle (Pearlin Mastery Scale; 0-25) en risicofactoren zoals multimorbiditeit, functionele beperkingen en kwetsbaarheid. De onderzoekers vergeleken de uitkomsten met de eerdere 4 metingen van het cohort vanaf 2011.  

De scores voor angstklachten (bèta 0,74; 95%-BI 0,56 tot 0,94) en depressieve klachten (bèta 1,37; 95%-BI 1,12 tot 1,62) waren licht gestegen ten opzichte van de eerdere jaren. Opvallend was dat het gevoel van controle (bèta 1,10; 95%-BI 0,88 tot 1,31) ook was gestegen. De onderzoekers vonden geen risicofactoren voor angst- en depressieve klachten. Bij kwetsbare ouderen of ouderen met functionele beperkingen was het toegenomen gevoel van controle overigens minder zichtbaar.  

De onderzoekers vermoeden dat ouderen betere copingstrategieën hebben voor onverwachte negatieve gebeurtenissen. Daarnaast veronderstellen zij een toename van het gevoel van controle door de lockdown. Een mogelijke beperking van het onderzoek is de ‘survivorship bias’: de deelnemers zijn jonger en hebben een hogere MMSE dan de non-reponders.  

Voor de praktijk blijft het relevant om aandacht te hebben voor de mogelijke gevolgen van de pandemie bij patiënten. Bij ouderen hoeft dat waarschijnlijk niet intensiever dan bij jongeren.