Burgerhulpverlening bij acute hartstilstand

Tot voor kort was er onvoldoende patiëntgebonden onderzoek waaruit bleek dat reanimatie door leken een gunstige invloed heeft op de overlevingskansen van patiënten met een acute hartstilstand. Zweden heeft een succesvol beleid om leken te trainen in het doen van cardiopulmonale resuscitatie. Inmiddels heeft bijna één op de drie Zweden een reanimatietraining gehad.

Het Schwedish Cardiac Arrest Registry bevat gegevens over 90% van alle patiënten die buiten het ziekenhuis een hartstilstand hebben kregen en bij wie een poging tot reanimeren is ondernomen. Van 50% van deze patiënten (in totaal ruim 30.000) was voldoende informatie beschikbaar voor het onderzoek. In 51% van de gevallen verleende een leek CPR voordat de professionele hulpverlening arriveerde. De gemiddelde overleving na 30 dagen was 10,4% bij de patiënten bij wie de reanimatie al door leken gestart was. Als de reanimatie door de professionele hulpverleners was gestart, was dat slechts 4%. Na correctie voor een aantal belangrijke variabelen zoals leeftijd, geslacht, cardiale situatie, duur voor aankomst professionele hulpverlening en andere confounders, bleek de kans op een gunstige afloop ruim tweemaal hoger te zijn als leken al met de reanimatie gestart waren. Van elke vijftien reanimaties die een leek start, overleeft één extra patiënt een hartstilstand in vergelijking met wachten op professionele hulp.

Ondanks het feit dat de sterfte na een acute hartstilstand buiten het ziekenhuis nog steeds erg hoog is, kan een snelle interventie door niet-medisch personeel een belangrijke bijdrage leveren aan de overlevingskansen van de patiënt. Het initiatief van de Hartstichting om leken te trainen en in te zetten als zogenaamde burgerhulpverleners voor patiënten die buiten het ziekenhuis een hartstilstand krijgen, sluit hier goed bij aan. Het is te hopen dat dit initiatief in Nederland even succesvol is als in Zweden het geval is.

Bèr Pleumeekers