Cardiovasculair risico bij hoge dosering van PPI’s

Het was al bekend dat monotherapie met PPI’s een verhoogd risico geeft op cardiovasculaire events. De onderzoekers wilden dit punt bevestigen en bekeken ook of het risico dosisgerelateerd was. Zij selecteerden patiënten vanaf 30 jaar die een (niet-spoed) gastroscopie hadden ondergaan. Zij gebruikten dit als inclusiecriterium, omdat deze ingreep maagproblematiek impliceert waarvoor monotherapie met PPI’s gebruikelijk is. Vervolgens haalden zij de voorgeschreven medicatie uit het nationale apothekersregister in Denemarken. In totaal selecteerden zij tussen 1997 en 2012 214.998 patiënten. Bij de analyse corrigeerden de onderzoekers voor risicofactoren op een cardiovasculair event zoals DM 2, hypertensie en medicatie, inclusief het gebruik van acetylsalicylzuur.

De onderzoekers bekeken eerst de risico’s bij kortdurend (< 84 dagen) of langdurig (> 84 dagen) gebruik van PPI’s. Na 6 maanden bleek alleen langdurig gebruik van PPI’s een verhoogd risico te geven op een CVA (NNH = 1363) en MI (NNH = 1544). Het gecombineerde risico op een CVA of MI kwam uit op een NNH van 773.

Daarna bekeken zij de relatie tussen de dosering en het risico op een CVA of MI, gedurende een follow-up van 5,8 jaar (mediaan, interkwartielafstand 2,6 tot 9,5). Hierbij zagen zij significant hogere hazardratio’s (HR) bij het gebruik van middelhoge doseringen PPI’s (omeprazol 20 mg, pantoprazol 40 mg, esomeprazol 40 mg): HR CVA 1,07 (95%-BI 1,01 tot 1,14) en HR MI 1,29 (95%-BI 1,20 tot 1,8). Dat gold ook voor hoge doseringen PPI’s (omeprazol 40 mg, pantoprazol 80 mg, esomeprazol 80 mg): HR CVA 1,31 (95%-BI 1,21 tot 1,42) en HR MI 1,43 (95%-BI 1,30 tot 1,57).

Deze resultaten suggereren dat naast de bekende bijwerkingen van PPI’s er mogelijk ook een gering cardiovasculair risico is. Twee kanttekeningen hierbij zijn dat de NNH van het PPI-gebruik niet is afgezet tegenover de positieve effecten of NNT, en dat het een observationeel onderzoek betreft. Ook de Nederlandse bevolking gebruikt op grote schaal PPI’s. Dit onderzoek ondersteunt, ondanks de hoge NNH, de aanbeveling van de NHG-Standaard Maagklachten om kritisch te blijven tegenover chronisch gebruik van PPI’s en dit jaarlijks te evalueren.