Depressie gaat meestal gepaard met andere psychiatrische, somatische of sociale problematiek. Soms is dit toeval, maar vaak is er een verband. De NHG-Standaard Depressieve stoornis adviseert om het beleid bij een depressieve stoornis onder andere af te stemmen op eventuele comorbiditeit van de patiënt. Met betrekking tot vorm en intensiteit van de behandeling differentieert de richtlijn echter niet tussen de depressieve stoornis met en zonder comorbide problematiek. Maakt de Nederlandse huisarts evenmin onderscheid in het voorschrijven van benzodiazepines en antidepressiva aan depressieve patiënten met en zonder comorbiditeit? We gebruikten gegevens uit LINH om deze vraag te beantwoorden.
Prevalentie van comorbiditeit
Eenenzestig procent van de patiënten met een depressie had ook andere psychiatrische, chronische somatische of sociale problemen. Meer concreet, drie van de tien depressieve patiënten hadden ook een andere psychiatrische aandoening zoals een angststoornis, schizofrenie of een psychose. Bij vier van de tien patiënten speelde depressie een rol naast een chronische somatische ziekte, zoals multipele sclerose, astma of diabetes mellitus. Ruim tien procent van de depressieve patiënten kampte ook met sociale problematiek, zoals relatieproblemen, verlies/overlijden van familie, probleem met ziekte kind.
Comorbiditeit vergroot de kans op een voorschrift
De diagnose depressie met comorbide problematiek vergroot de kans op een voorschrift. Het percentage patiënten met comorbide problematiek dat benzodiazepines en antidepressiva kreeg voorgeschreven is zelfs bijna twee maal zo hoog vergeleken met de groep met alleen een depressie (zie figuur).
Hoeveel wordt er voorgeschreven?
Depressieve patiënten met comorbide psychiatrische of chronische somatische problematiek kregen aanzienlijk meer voorschriften voor benzodiazepines en antidepressiva dan depressieve patiënten zonder comorbiditeit. Comorbide sociale problematiek lijkt het aantal voorschriften voor benzodiazepines en antidepressiva minder te beïnvloeden (zie tabel).
| Benzodiazepines | Antidepressiva | |
| Alleen depressie | 0,89 | 3,53 |
| Depressie met psychiatrische comorbiditeit | 2,92 | 5,23 |
| Depressie met chronische somatische comorbiditeit | 1,66 | 4,01 |
| Depressie met sociale comorbiditeit | 1,30 | 3,91 |
Conclusie
De LINH-gegevens bevestigen dat een depressie in de meeste gevallen samengaat met comorbide problematiek. In vergelijking met patiënten met alleen een depressie worden depressieve patiënten met comorbide problematiek vaker medicamenteus behandeld door de huisarts. Bovendien krijgen zij ook vaker benzodiazepines en antidepressiva voorgeschreven. Dit geldt niet alleen voor depressieve patiënten met psychiatrische comorbiditeit, maar ook voor depressieve patiënten met chronische somatische comorbiditeit. Mensen zijn gevoeliger voor bijwerkingen als ze een aantal verschillende medicijnen naast elkaar gebruiken en de kans op interacties neemt toe naarmate men meer verschillende medicijnen gebruikt. Bovendien kan langdurig gebruik van benzodiazepines leiden tot nadelige effecten op geheugen, stemming en motoriek, en ook tot gewenning en afhankelijkheid. De behandeling van depressieve patiënten met comorbide problematiek is complex, waarbij we de gevolgen van het gecombineerd gebruik van meerdere medicijnen en langdurig gebruik van benzodiazepines niet uit het oog moeten verliezen.
De hier beschreven analyses zijn uitgevoerd met LINH-gegevens verzameld bij 77 praktijken. Tussen mei 2001 en augustus 2002 is bij 4372 patiënten tussen 18 en 65 jaar een nieuwe episode depressie gediagnosticeerd. Medicatiegegevens van patiënten zijn verzameld tot een jaar na diagnosestelling. LINH is een project van NIVEL, WOK, LHV en NHG. Voor meer informatie over LINH kunt u terecht bij info@linh.nl of op de website (www.linh.nl).
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
