Consulttoets

‘Vijf consulten achter elkaar opnemen. Je mag niet selecteren: laat de video gewoon een uur achter elkaar aanstaan.’ De stem van mijn terugkomdagbegeleider galmt in mijn oor, terwijl ik de videocamera opstel in mijn spreekkamer. Ik haat video-opnames: zodra ik de opnameknop heb ingedrukt, verlies ik acuut alle spontaniteit en verander in een overbewuste spast. Kom op, Anne, mompel ik, ‘communiceren’ schijnt je sterke punt te zijn, als je je beoordelingen moet geloven. Dus niet zeuren: video aan en gaan!

De eerste patiënt heeft meteen drie klachten. Ik luister en probeer te ordenen. ‘Ik vind uw klachten belangrijk genoeg om er de tijd voor te nemen. Anders ga ik ze afraffelen en dat zou zonde zijn.’ De patiënt kijkt even verbaasd en knikt dan. ‘Ja, dat is natuurlijk niet de bedoeling.’ ‘Zullen we vandaag uw buikpijn bespreken en dat u voor volgende week een dubbele afspraak maakt voor de rest?’ Tien minuten later gaat ze tevreden de deur uit. Daarna komt een jongen met hyperventilatie die totaal gefixeerd is op een lichamelijke oorzaak. Ik doe ten overvloede nog een keer lichamelijk onderzoek en benadruk hoeveel béter het al gaat, vergeleken met vorige week. Moeilijk consult, maar ik red het toch aardig, vind ik. Ik begin wat zelfverzekerder te worden. De patiënten zijn tevreden, de sfeer is goed en het eerste consult had zelfs structuur! De assistente komt mijn kamer binnen: ze wil dat ik even meekijk naar een verzwikte enkel. Mijn zelfverzekerdheid slaat over in overmoedigheid: ‘Dit is Ingrid, de assistente,’ roep ik naar de camera. ‘Zwaai even naar mijn terugkomdagbegeleiders, Ingrid…’ Nog maar drie patiënten te gaan. Een vrouw met chronische rugpijn, een jongen die een moedervlek wil laten controleren en als laatste komt zelfs mijn favoriet: een rokerige en drinkerige pensionado die elke drie maanden op controle komt voor zijn bloeddruk. We keuvelen wat over leven en lifestyle en hij loopt weer vrolijk naar buiten.

Tevreden stop ik het videobandje in een envelop. Ze verwachten heus niet dat je álles volgens die eindeloze consultvoeringsscorelijst doet. Niemand kan vijf consulten perfect doen…

Drie weken later deelt de terugkomdagbegeleider de uitslagen van de consulttoets uit. Om me heen hoor ik allerlei letters vallen (wat is er gebeurd met scores van 1 tot 10?). Willem naast me heeft een A: Gewenste niveau bereikt. Tessa aan de andere kant probeert een voldane grijns te onderdrukken bij het zien van haar A+: Haio presteert ruim voldoende. Edwin zet een pruillip op, als hij ziet dat hij maar een B heeft gescoord: Gewenste niveau niet bereikt, maar er wordt adequaat aan gewerkt. Ik wil hem net wat psychologische steun verlenen (‘Is nog steeds voldoende, dus je hoeft hem gelukkig niet over te doen’) als de begeleider een A4’tje op mijn tafel legt ‘…maar jij helaas wel’. Er staat een dikgedrukte C op: Gewenste niveau niet bereikt. Heeft te weinig aandacht gehad/is onvoldoende aan gewerkt. Eindniveau lijkt met vermeerderde inspanning wel haalbaar.

Ik doe hard mijn best om ‘cool’ te blijven kijken, maar zonder succes. ‘Je kijkt alsof je denkt: als ik een onvoldoende heb, hebben jullie vast op de verkeerde gronden beoordeeld,’ zegt mijn begeleider voldaan. ‘Nou, nee, natuurlijk niet…’ stamel ik. ‘Ik weet ook wel dat ik aan niet alle scorepuntjes voldoe, maar ik dacht: de sfeer is goed, de patiënten zijn tevreden…’

De begeleider pakt het blaadje van mijn tafel. ‘Even kijken… Eerste consult: geen samenvatting, hulpvraag nauwelijks geëxploreerd. Jíj maakt de keuzes, niet de patiënt. Had ze niet liever eerst haar hartkloppingen besproken?’ Voor ik kan antwoorden, vervolgt hij: ‘Tweede consult: jongen met hyperventilatie. Zijn hulpvraag is überhaupt niet aan de orde geweest. Je legt het verband tussen je bevindingen bij het lichamelijk onderzoek en de diagnose niet uit en je uitleg is een lange monoloog, zonder te controleren of hij het begrijpt en het ermee eens is. Derde en vierde consult: zelfde problemen... En het laatste consult: die man met hypertensie… Even kijken: geen structuur, geen samenvatting, geen overleg over het huidige beleid en de uitvoerbaarheid ervan. Wat denk je zelf: gaat hij écht minder alcohol drinken?’

Anne is in opleiding in Noordwoud.