De korte weg van onderzoek naar praktijk

Doelgroep Huisartsen, praktijkondersteuners en diabetesverpleegkundigen. Inhoud Dit overzichtelijk ingedeelde boek bevat vijftig wetenschappelijk onderbouwde tips voor verbetering van diabeteszorg in de eerste lijn. De opzet is uniek: de auteur bespreekt in begrijpelijke taal, voorafgaand aan elk hoofdstuk (elf in totaal), globaal de opzet van een in Nederlandse huisartsenpraktijken uitgevoerd onderzoek. Na deze inleiding volgt een aantal aanbevelingen, meteen onderbouwd door resultaten uit dat onderzoek. Evidence based medicine in de praktijk toepassen was nog nooit zo gemakkelijk! Een voorbeeld: hoofdstuk 8 wordt ingeleid met de beschrijving van de Diabeteszorg Implementatie Studie. Aan dit onderzoek namen 55 huisartsenpraktijken deel en het beschrijft de effectiviteit van een diabeteszorgprotocol. Naast de hoofdvraag kijken de onderzoekers bij de deelnemende patiënten ook naar het voorkomen van erectiele disfunctie en het verband met cardiovasculaire risicofactoren. Hierna volgt tip 36: vraag bij mannen met diabetes naar erectiele disfunctie en bekijk vervolgens of medicatie daarvan de oorzaak kan zijn. Er volgt een uitleg dat ruim 40% van de mannelijke diabetespatiënten ‘ja’ antwoordt op de vraag ‘Heeft u erectieproblemen?’, dat diabetes en cardiovasculaire ziekte onafhankelijk van elkaar samenhangen met erectiele disfunctie, en dat ACE-remmers, bètablokkers en statines de grootste boosdoeners zijn. Speciaal voor de kritische praktijkbeoefenaar wordt elke tip afgesloten met de referentie naar de publicatie. Niet elke tip is even bruikbaar, zoals tip 44: houd bij de educatie van patiënten met type 2 diabetes rekening met mogelijke cognitieve beperkingen. De uitleg is dat onderzoekers kleine, maar significante verschillen vonden in geheugenfuncties bij recent gediagnosticeerde diabetespatiënten ten opzichte van controlepersonen. Buiten de wetenschappelijke kanttekening dat een significant verschil in de praktijk niet altijd een relevant verschil hoeft te zijn, mis ik de vertaalslag naar de praktijk. Moet ik aan diabetespatiënten dan alles twee keer uitleggen? Oordeel Een boek met veel bruikbare (maar soms ook minder bruikbare) tips die direct toepasbaar zijn in de praktijk. In hapklare brokken vertaalt de auteur resultaten uit in Nederland verricht eerstelijns onderzoek naar tips voor de verbetering van de diabeteszorg. Met vijftig tips zitten er voor iedere praktijk wel een aantal puntjes op de i tussen. Ideaal voor de hulpverlener met wetenschappelijke interesse die iets verder wil gaan dan de NHG-Standaard voorschrijft. Rik Loijmans