‘In de krant stond dat ik die kuur niet hoef af te maken’

Llewelyn en zijn collega’s zetten uiteen waarom zij vinden dat het advies om een antibioticakuur altijd af te maken achterhaald is. Het idee dat resistentie ontstaat doordat niet alle bacteriën doodgaan bij een niet-afgemaakte kuur is een belangrijk punt bij bijvoorbeeld tuberculose of hiv. Deze patiënten kunnen dan ook in geen geval zomaar stoppen met medicatie. Er is echter geen bewijs dat dit mechanisme ook geldt voor de meeste andere infecties. Meestal komt resistentie voort uit ‘onschuldige’ bacteriën die tijdens antibioticagebruik een selectie ondergaan en als ze de kans krijgen later infecties veroorzaken. Deze vorm van resistentie wordt juist bevorderd door lang, onnodig gebruik van antibiotica.

Verder merken de auteurs terecht op dat de meeste adviezen voor een bepaalde duur van de antibioticakuur vooral ontstaan doordat er geen onderzoeken zijn gedaan naar het effect van een kuur met een kortere duur. Daarom pleiten zij ervoor de aloude waarschuwing ‘kuur afmaken’ los te laten. Als alternatief noemen zij het idee patiënten met antibiotica te laten stoppen als zij zich beter voelen. Dit alternatief is echter ook nooit onderzocht, dus daar speelt eveneens gebrek aan bewijs.

Aangezien 85% van de antibiotica door de huisarts wordt voorgeschreven – die verschillende patiënten en hun wisselende respons minder goed kan monitoren – is het in de praktijk lastig om voor iedere patiënt het juiste stopmoment te bepalen. Het opinieartikel geeft een nieuw inzicht voor toekomstig onderzoek, maar biedt geen goed alternatief voor de huidige praktijk. Totdat er meer evidence is, zal ik echter bij mijn relatief gezonde patiënten en in het geval van bijwerkingen of een eerdere slechte ervaring minder hameren op het afmaken van de kuur. Antibioticakuur afmaken? Niet in alle gevallen, koste wat het kost.

Nadine Rasenberg