Samenvatting
De spoedlijn: een garantie voor bereikbaarheid. Huisarts Wet 2001;44 (7):314-15 Achtergrond: De huisarts speelt een belangrijke rol bij bepaalde onderdelen van de acute geneeskunde. Goede bereikbaarheid is daarbij een vereiste. NHG en LHV adviseren daarom een spoedlijn. Methode: Een schriftelijke enquête onder een aselecte steekproef van 300 Noord-Nederlandse huisartsen over het gebruik van de spoedlijn. Om te onderzoeken hoe snel deze lijn werd aangenomen, werden 60 aselect gekozen huisartsen op hun spoednummer gebeld. Resultaten: 217 huisartsen stuurden de vragenlijst terug; 84 procent had een spoedlijn. De spoedlijn bleek ook voor andere doelen te worden gebruikt (fax, intercollegiaal overleg). Bij bellen van de 60 spoedlijnen, werd 90 procent binnen 30 seconden aangenomen. Conclusie: De spoedlijn lijkt bereikbaarheid bij spoed niet te garanderen.
Inleiding
De huisartsenpraktijk is vaak het eerste aanspreekpunt voor een patiënt in nood. Goede telefonische bereikbaarheid heeft een hoge prioriteit zowel bij patiënt als huisarts. 1 Om snelle telefonische toegang tot de huisartsenpraktijk te garanderen adviseren LHV en NHG een spoedlijn naast de normale praktijktelefoon. 2345 Over de bijdrage van de spoedlijn aan goede bereikbaarheid rees bij ons twijfel toen onlangs een van de auteurs werd gebeld door een patiënt in nood van een andere praktijk. De reguliere telefoonlijn van de eigen huisarts was te lang bezet. De patiënt had het spoednummer van de eigen huisarts niet gebeld omdat hij niet op de hoogte was van het bestaan van de spoedlijn. Vanwege deze twijfel is het functioneren van de spoedlijn bij de huisarts in Noord-Nederland onderzocht middels de volgende vragen:
- Hoeveel huisartsen in Noord-Nederland hebben een spoedlijn en hoe is de organisatie van de spoedlijn?
- Is de spoedlijn tijdens kantooruren bereikbaar en hoe snel wordt deze aangenomen?
Methode
Ter beantwoording van de onderzoeksvragen is een schriftelijke enquête verstuurd naar 300 aselect gekozen huisartsen uit de provincies Groningen, Friesland en Drenthe (steekproef Nivel). In de enquête werd gevraagd naar de aanwezigheid van een spoedlijn, het nummer van de lijn, op welke tijdstippen van de dag de lijn wordt gebruikt en voor welke doeleinden. De bereikbaarheid van de huisartsenpraktijken via de spoedlijn werd getest door 60 aselect gekozen praktijken met een spoedlijn op het spoednummer te bellen. De tijdsduur van begin van overgaan van de telefoon tot aannemen werd als maat voor bereikbaarheid per spoedlijn genomen en gemeten in seconden. De huisartsenpraktijk werd beschouwd als onbereikbaar als na vijf minuten bellen de lijn nog niet was aangenomen.
Resultaten
Voor dit onderzoek werden 217 bruikbare enquêtes ontvangen, een respons van 72.3 procent; 184 huisartsen (84.4 %) hadden een spoedlijn. Van de huisartsen met een spoedlijn meldde 34 procent dat deze lijn dag en nacht operationeel was. De overige huisartsen gebruikten de spoedlijn bepaalde gedeeltes van de dag. De spoedlijn werd door 35 procent van de huisartsen ook voor andere doeleinden gebruikt, met name voor intercollegiaal overleg (18 %) en als fax (10 %). Van de 60 maal dat de spoedlijn werd gebeld om de bereikbaarheid van de praktijk te testen werd de telefoon 54 maal (90%) binnen 30 seconden aangenomen, twee maal (3%) binnen vijf minuten en vier maal (6%) niet. Van de vier keer dat de spoedlijn niet werd aangenomen, bleek eenmaal een niet bestaand nummer als spoedlijn te zijn opgegeven, twee maal was de fax aangesloten op de spoedlijn en een maal werd de lijn om onbekende reden niet aangenomen.
Beschouwing
Dat 84 procent van de Noord-Nederlandse huisartsen een spoedlijn heeft en dat deze spoedlijnen negen van de tien keer binnen 30 seconden worden aangenomen, lijkt een goede bereikbaarheid van de huisartsenpraktijk bij spoed te garanderen. Deze getallen lijken de conclusie te rechtvaardigen dat de huisarts dankzij de spoedlijn goed bereikbaar is voor urgente zaken en dat de 16 procent huisartsen, die geen spoedlijn heeft zich hier nog eens kritisch over moet bezinnen. De resultaten van het huidige onderzoek laten echter ook een aantal minder positieve punten zien. Maar liefst 35 procent van de huisartsen gebruikt de lijn ook voor andere doeleinden. Dit zou verklaard kunnen worden uit het verwachte geringe gebruik van de lijn voor spoed. In dit onderzoek bleken spoedlijnen twee maal niet aangenomen omdat de lijnen uitgerekend op moment van bellen als fax werden gebruikt. Aan een patiënt in nood, die bij bellen van het spoednummer een fax-piepje te horen krijgt, is dit achteraf niet uit te leggen. Voorwaarde voor betrokkenheid bij de acute geneeskunde is acute bereikbaarheid. De resultaten van dit onderzoek roepen vragen op over efficiëntie en nut van het huidige gebruik van de spoedlijn in de huisartsenpraktijk. De huidige organisatie van acute bereikbaarheid middels de zogenaamde spoedlijn dient te worden heroverwogen.
Wat is bekend
- Goede telefonische bereikbaarheid heeft een hoge prioriteit bij patiënt en huisarts.
- Om goede bereikbaarheid te garanderen wordt een spoedlijn geadviseerd.
Wat is nieuw
- Het merendeel van de Noord-Nederlandse huisartsen heeft een spoedlijn.
- De spoedlijn wordt bij 90 procent van de oproepen binnen 30 seconden aangenomen.
Literatuur
- 1.↲Wensing M, Giesen P. Spoedeisende geneeskunde: het patiëntenperspectief. Huisarts Wet 2000; 43:503-6.
- 2.↲Sips AJBI, Tielens VCL, Van der Voort JPM. Bereikbaarheid en beschikbaarheid. Huisarts Wet 1989;32(6):219-22.
- 3.↲Knook H, Hoving JB, Staring HAM, Groeneveld A. De bereikbaarheid en beschikbaarheid van de huisartsenzorg. Utrecht: Landelijke Huisartsen Vereniging, 1989.
- 4.↲De Groot RA, De Haan J, Bosveld HEP, Meyboom-de Jong B. De telefoon: wat gaat er fout? Huisarts Wet 2001;44:14-5.
- 5.↲Van der Giessen HCQ, De Lathouder HC. De telefonische bereikbaarheid van de huisarts. Med Contact 1986;41:1239-41.
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
