Dokters geregeld abuis over doodsoorzaak

Nederlandse pathologen vergeleken door artsen geleverde vermoedens omtrent de doodsoorzaak met de bevindingen bij obducties die in de jaren 2007, 2012 en de eerste helft van 2013 werden verricht in drie Noord-Hollandse ziekenhuizen. De bevindingen bij in totaal 460 overledenen werden onderverdeeld in majeure discrepanties, mineure discrepanties en totale overeenstemming. Bij majeure discrepanties gaat het om een andere doodsoorzaak dan de behandelend artsen vermoedden; bij mineure om bijkomende bevindingen die naar alle waarschijnlijkheid niet hebben bijgedragen aan het overlijden.

Majeure discrepanties werden gezien bij 18,1% van de overledenen, mineure bij 26,6% en totale overeenstemming bij 37,8 %. De resterende 17,6% viel door ontbrekende informatie van de aanvragend arts niet te classificeren. Dit was vooral aan de orde bij de zogeheten ‘externe autopsie?n’, aangevraagd door artsen van buiten het ziekenhuis (overwegend huisartsen). In circa de helft van de majeure discrepanties betrof het diagnoses, waarbij eerdere onderkenning had kunnen leiden tot een andere behandeling, met levensduurverlenging of zelfs genezing van de pati?nt als gevolg. De meest voorkomende niet onderkende majeure discrepanties waren: myocardinfarct, longembolie en longontsteking.

De mogelijkheid dat het aanzienlijk aantal discrepanties het gevolg is van selectiebias – obducties gebeuren wellicht overwegend bij overlijdensgevallen met onduidelijk beloop – wijzen de auteurs in de discussieparagraaf van de hand. Uit ander onderzoek bleek al dat artsen op basis van hun zekerheid omtrent de toedracht discrepanties bij autopsie niet goed kunnen voorspellen. Klinisch vastgestelde doodsoorzaken blijven dus ook in deze tijd waarschijnlijkheidsdiagnoses.