Dronk u het afgelopen jaar wel eens 4 of 5 alcoholische eenheden op een dag?

Het gezegde ‘Je drinkt pas teveel als je meer drinkt dan je eigen huisarts’ lijkt niet meteen geschikt als screeningsinstrument om problematisch alcoholgebruik vast te stellen. Het Amerikaanse National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism (NIAAA) beveelt 1 screeningsvraag aan om ongezond alcoholgebruik vast te stellen: ‘Hoe vaak in het afgelopen jaar dronk u x of meer alcoholische eenheden per dag?’ De x staat bij mannen voor 5 en bij vrouwen voor 4 en een antwoord van eenmaal of vaker ziet men al als positieve score. Deze screeningsvraag voor ongezond alcoholgebruik werd nu gevalideerd door bij 286 volwassen patiënten uit de huisartsenpraktijk het antwoord hierop te vergelijken met de uitkomsten van de (langere) gevalideerde vragenlijsten en instrumenten voor ongezond alcoholgebruik. De screeningsvraag had een sensitiviteit van 81,8% bij een specificiteit van 79,3% om ongezond alcoholgebruik op te sporen. De testkarakteristieken voor het aantonen van een huidig alcoholprobleem waren respectievelijk 87,9% en 66,8%. De screeningsvraag was daarmee gelijkwaardig aan het langere AUDIT-C-instrument, dat aan de basis staat van de Five Shot Test die is opgenomen in de NHG-Standaard Problematisch alcoholgebruik. Als lezer zult u ook ongetwijfeld beamen dat een positieve score op de screeningsvraag uit dit onderzoek al snel is behaald. De auteurs benadrukken derhalve dat de screeningsvraag de groep patiënten identificeert die mogelijk hoeveelheden alcohol nuttigt die risicovol zijn voor de gezondheid. Bij een positieve score op de screeningsvraag ligt meteen het consult open en kunt u kijken of dit ongezond gebruik tevens problematisch gebruik is door nader in te gaan op de frequentie en hoeveelheden drank, verwante problematiek en mogelijke oplossingen. Die ene screeningsvraag kan dus best eens een aardige en tijdsefficiënte blikopener blijken tijdens het spreekuur. (Jochen Cals)