Een goede dood vereist aandacht voor lichaam en geest

ACP wordt vaak uitgevoerd door speciaal daarvoor getrainde verpleegkundigen. Groningse onderzoekers wilden vaststellen of een niet-specifiek daarvoor getraind ziekenhuisteam ook gesprekken rondom ACP kan voeren. Zij introduceerden in drie ziekenhuizen een formulier om ACP te documenteren. In twee van deze ziekenhuizen werd het formulier ingevuld door het ziekenhuisteam, in het derde ziekenhuis door een verpleegkundige die was gespecialiseerd in palliatieve zorg. De onderzoekers analyseerden geanonimiseerde APC-documenten van 160 palliatieve patiënten. Zij bekeken of het document contactgegevens van essentiële zorgverleners bevatte en keken ook naar afspraken over reanimeren, rehospitalisatie, palliatieve sedatie en euthanasie. Daarnaast onderzochten zij welke actuele en voorziene problemen in de vier palliatieve domeinen (lichamelijk/zorgverlening, sociaal, psychisch, zingeving) werden gerapporteerd. In totaal werd in 88% van de gevallen een notitie gemaakt van lichamelijke klachten en in 78% van zorggerelateerde problemen. De documentatie van knelpunten op sociaal, psychisch en zingevingsvlak bleef hierbij duidelijk achter. Er was met name een groot verschil tussen de documentatie van het ziekenhuisteam over sociale (52%) en psychische en existentiële problemen (57%) en de documentatie van de gespecialiseerde verpleegkundige (scores respectievelijk 87% en 90%).

De auteurs concluderen dat training in palliatief redeneren nodig is om dit verschil in expertise op te heffen. Hoewel het onderzoek niet over de eerste lijn gaat, zijn er geen redenen aan te nemen dat deze conclusies niet ook voor de eerste lijn gelden. Er is aandacht nodig voor niet-lichamelijke klachten in de palliatieve setting en training om die te kunnen beoordelen.