Een ongebruikelijke bijtwond

De Komodovaraan (Varanus komodoensis)is het grootste levende reptiel op aarde. Zijn natuurlijke leefomgeving is de Komodo-archipel en Flores in Indonesië. De meeste beesten zijn te vinden op het eiland Rinca, en niet, zoals je zou denken, op Komodo, het hoofdeiland van de archipel.

Het is een raadsel waarom de beesten zich uitsluitend in dit kleine deel van de wereld ophouden. Nog opmerkelijker is de geslachtsverhouding: 3,4 mannetjes op 1 vrouwtje.Komodovaranen zijn roofdieren, volwassen exemplaren kunnen 3 meter lang worden en voeden zich met herten, buffels en dergelijke. Ze verrassen hun prooi, bijten deze en wachten rustig af tot het dier sterft aan de gevolgen van de beet, wat dagen tot weken kan duren. Ook mensen zijn af en toe slachtoffer, de laatste 30 jaar gebeurde dat in Indonesië 25 keer, waarvan driemaal met dodelijke afloop. Lange tijd is gedacht dat de onfrisse mondflora van de varaan verantwoordelijk was voor de dodelijke gevolgen van hun beet, maar recent internationaal onderzoek waaraan ook het LUMC meewerkte, verwijst dit naar het rijk der fabelen. De dieren blijken te beschikken over een klier die een gif afscheidt waarin zich verschillende toxines bevinden.

De NHG-Triagewijzer geeft aan bijtwonden van slangen, spinnen en hagedissen de urgentiecategorie 2, de op één na hoogste categorie. Voor de behandeling van deze wonden zijn ons geen Nederlandse richtlijnen bekend.

Tot nu toe werden in ons land nog geen beten van de Komodovaraan gerapporteerd, maar in 2009 ontsnapte een aantal pasgeboren exemplaren uit hun verblijf in Diergaarde Blijdorp in Rotterdam. Het is dan ook bepaald niet denkbeeldig dat er zich vandaag of morgen een patiënt meldt met een bijtwond veroorzaakt door dit dier.

Hans van der Wouden