Een op de 5 zocht geen medische hulp tijdens eerste fase COVID-19

Er is al veel geschreven over de impact van COVID-19 op het gebruik van de reguliere zorg. Zo blijkt uit ziekenhuisdata dat het jaarlijkse aantal diagnoses van kanker en hart-en-vaatziekten tijdens de pandemie sterk is teruggelopen. De auteurs van dit populatieonderzoek bekeken de veranderingen in zorggebruik tijdens de pandemie vanuit het perspectief van patiënten. Hiervoor vroegen zij 8732 deelnemers van het Erasmus Rotterdam Gezondheid Onderzoek (ERGO)-onderzoek een vragenlijst in te vullen over hun algehele gezondheid, leefstijl en zorggebruik tijdens de pandemie. Tussen april en juli 2020 stuurde 73% van hen de ingevulde vragenlijst terug. In de onderzoekspopulatie van uiteindelijk 5656 deelnemers (gemiddeld 69 jaar, 58% vrouw) gaf 20,2% aan dat zij symptomen hadden tijdens de pandemie waarvoor zij geen medische hulp zochten. Meer dan een derde van hen (36,3%) had symptomen die direct medische aandacht behoeven, zoals krachtsverlies in arm of been, pijn op de borst of moeite met praten. Vooral vrouwen, ouderen, lager opgeleiden en kwetsbare patiënten zoals mensen met chronische ziekten of depressieve en angstklachten zochten later of geen medische hulp. 

Hoewel het onderzoeken van gedrag met vragenlijsten zijn beperkingen heeft, konden de onderzoekers aan de hand van huisartsendossiers in meer dan 80% van de gevallen verifiëren dat zelfbenoemde zorgmijders daadwerkelijk een consultatie uit de weg waren gegaan. De ernst van de gerapporteerde symptomen bleef echter vaak onduidelijk. Vervolgonderzoek moet uitwijzen of dit heeft geleid tot blijvende gezondheidsschade. Omdat de meeste deelnemers een Nederlandse achtergrond hadden, zijn de gegevens lastig te generaliseren naar mensen met een migratieachtergrond. 

De bevindingen uit dit onderzoek onderstrepen het belang van de toegankelijkheid van onze eerstelijnszorg – met of zonder lockdown – met specifieke aandacht voor kwetsbaren in de samenleving.