Effectiviteit van de GGZ

In juni bracht GGZ Nederland, de koepel van GGZ-instellingen, haar tweede brancherapport uit over de jaren 1997-1999. 1 Volop cijfers over wachttijden, productie, ziekteverzuim van werknemers. Nuttig, maar deze cijfers zijn veelal slechts voor intimi of beleidsmakers de moeite waard. Voor huisartsen is het hoofdstuk over de effectiviteit van de GGZ wel interessant. In elk van de vijf GGZ-circuits werden twee ziektebeelden onderzocht. Eerst werd vastgesteld welke behandelingen evidence based waren bij ADHD en angststoornissen bij kinderen; schizofrenie en depressie bij volwassenen; depressie en angst bij ouderen; zedendelicten en geweldsdelicten in de forensische psychiatrie en alcohol- en opiaatverslaving in de verslavingszorg. Voor elke van deze aandoeningen werd de soort behandelingen van cliënten uit de ambulante én de klinische zorg nagegaan. Jammer genoeg waren er lang niet in alle groepen voldoende patiënten. In totaal werd de behandeling van 1466 patiënten langs de meetlat gelegd. Kinderen met ADHD krijgen in 75% van de gevallen een effectieve therapie (methylfenidaat), maar slechts 7% kreeg een effectieve niet-medicamenteuze therapie. Bijna twee derde van de kinderen met angststoornissen kreeg een niet onderzochte psychosociale interventie en 23% een bewezen effectieve niet-medicamenteuze therapie. Bij de schizofrene patiënten kreeg het merendeel wel effectieve medicamenten, maar daar valt weer op dat bij de ambulante zorg de helft van de patiënten vier contacten of minder heeft en 64% van de patiënten tijdens de behandeling stopt. Over depressie bij volwassen zijn helaas geen cijfers bekend. De onderzoekers stellen dat weliswaar een groot deel van de cliënten een effectieve therapie krijgt – meestal een medicamenteuze – maar dat driekwart van de patiënten ook interventies krijgt aangeboden waarvan de effectiviteit onbekend is. Dat zijn dan vooral de ‘ondersteunende en begeleidende gesprekken’. Mag het kwaliteitsbeleid in de GGZ volgens ons H&W-journaal in nummer 7 verbetering behoeven, dit is in ieder geval een moedige poging de zorg kritisch door te lichten. (JZ)