Empathie

Doelgroep De aanstaande en jonge, startende huisarts. Inhoud Het boek begint met een inleiding door Jozien Bensing, gevolgd door een filosofische beschouwing van de auteur. De hoofdstukken daarna hebben een vaste structuur. De oneven hoofdstukken gaan over wat de schrijver heeft meegemaakt met concrete patiënten. Het zijn casusbeschrijvingen, bijvoorbeeld van een hoogleraar die dement werd, een hoogbejaard echtpaar waarvan de man leed aan ernstige depressies en de vrouw na diens overlijden uiteindelijk niet op de boerderij kon blijven wonen, een echtpaar waarvan de vrouw een dwarslaesie had en later mammacarcinoom en een spontane heupfractuur die laat werd onderkend, een ziekbed dat eindigde in euthanasie, een jonge vrouw met multipathologie, een allochtone patiënt en een patiënte die niet naar de psycholoog wilde. De opbouw van deze hoofdstukken is steeds dezelfde: beschrijving van de patiënt gevolgd door een beschouwing van de dokter. De even hoofdstukken gaan over aspecten van het huisartsenvak: de startende huisarts, de groene kaart, communicatie met specialisten, de wijkverpleegkundige, het jargon, euthanasie, bereikbaarheid, andere werkers in de eerste lijn en empathie. Het zijn korte stukjes waarin de auteur, soms wat nostalgisch, het heden met het verleden vergelijkt. Oordeel Elk boek over empathie dient te worden verwelkomd. Het is – zoals de schrijver zelf zegt – jammer als het belang van empathie pas laat in een loopbaan wordt onderkend. Gelukkig is er tegenwoordig ook steeds meer evidentie over het klinische effect van empathie op de uitkomsten bij patiënten. De casusbesprekingen zijn echte ‘dokterscasusbesprekingen’. De beschouwende stukjes die hierop volgen borduren hier erg op door. De casusbesprekingen zijn gesteld in een objectieve taal vanuit het perspectief van de buitenstaander. Ik geloof dat de schrijver/huisarts echt empathisch is, maar de empathie blijkt niet uit de toon van de verhalen. Ik miste in de beschrijvingen heel erg de vertwijfeling, de angst, de irritatie en de moeheid van de dokter zelf. Uit eigen ervaring ken ik bijvoorbeeld het gevoel van verbondenheid na een tot een goed einde gebracht sterfbed, of de onzekerheid die altijd blijft bestaan na het missen van een belangrijke diagnose, of de afstand die met sommigen altijd blijft. Empathie is ook dat het eigen gevoel van de dokter mag meespelen in contacten met de patiënt. Dat goed opschrijven vereist dat je behalve een empathische dokter ook een goed schrijver bent. Dat mis ik in dit boek, terwijl juist dit van belang is voor het overtuigen van de doelgroep van het belang van empathie. Peter Lucassen