Samenvatting
Middenin een overvol ochtendspreekuur, net op huisbezoek in een ander deel van de stad, onder het eten of in het holst van de nacht: een spoedgeval komt zelden ‘gelegen’. En wat staat de huisarts dan te wachten? Een verschrikkelijk ongeval, acute psychische nood, een eisende patiënt, een overduidelijke klacht of de ‘medische misser van je leven’? In een nieuw cahier over communicatie en attitude wordt ingegaan op de vaardigheden die bij dit alles een rol spelen.
Uit een casus:
…(Huisarts) Van Leeuwen begint, op de plaats des onheils aangekomen, schijnbaar ongericht heen en weer te rennen tussen de vier bij het ongeluk betrokken auto's, waarin zich zwaargewonden of zelfs doden bevinden. Hij buigt zich naar de gewonden in een van de auto's, komt weer overeind, slaat z'n handen voor z'n gezicht, holt langs de andere auto's en blijft aarzelend staan. Verhaak daarentegen reageert opvallend gedecideerd. Als een veldheer dirigeert hij de net arriverende verplegers en brandweerlieden naar de auto's waar de hulp het meest nodig of nog zinvol is, zegt van Leeuwen wat die moet doen en stuurt eenieder die geen bijdrage kan leveren weg van de rampplek…
Met spoed reageren
Huisartsen reageren heel verschillend op dit soort situaties. Niet alleen het objectieve voorval, maar ook de eigen persoonlijkheid, vaardigheden en ervaringen zijn daarbij bepalend. En ook zal de reactie van een en dezelfde huisarts in identieke situaties variëren, afhankelijk van bijvoorbeeld de eigen gemoedstoestand, het gedrag van de patiënt, het tijdstip van de dag, de situatie thuis en de plaatselijke omstandigheden. Bij een spoedgeval wordt van huisartsen niet alleen gevraagd om medisch adequaat te handelen. Er worden ook eisen gesteld aan hun persoonlijkheid, attitude en communicatieve vaardigheden. Alle reden dus om daar eens bij stil te staan.
Soorten klachten
Het cahier onderscheidt drie soorten klachten. Allereerst is er letsel waarbij meteen duidelijk is dat moet worden ingegrepen. Bij de tweede soort klachten is de noodzaak tot ingrijpen níet duidelijk. De derde categorie is acute psychische klachten. Deze klachten stellen de huisarts voor specifieke problemen. Vaak spelen emoties een rol, zoals angst voor ‘bloederige toestanden’, medische missers of zich heftig uitende psychische nood. Het cahier gaat in op deze emoties én hoe daarmee kan worden omgaan.
De rol van de patiënt
Voor de patiënt in nood is alleen maar belangrijk dat er snel hulp komt die aansluit bij de eigen inschatting van de ernst van de situatie. De huisarts kan echter een heel andere inschatting hebben. Vaak ontstaan dan problemen: de patiënt wordt steeds eisender, de huisarts volhardt in diens objectief correcte stellingname. Wie zich echter realiseert dat agressie of ‘eiserigheid’ meestal wordt ingegeven door angst en bezorgdheid, zal beter in staat zijn in dialoog te blijven met de patiënt. Soms ook kunnen taferelen zo dramatisch zijn dat geen hulpverlener daar koud onder blijft. De een zal zich afsluiten voor alle ellende, de ander laat misschien de eigen emoties de vrije loop. Het professionele handelen mag daarbij niet in het gedrang komen.
De omstandigheden
Een ongeval op straat met veel kijkers eromheen, een slachtoffer van zinloos geweld, een vriend die hulp inroept: veel huisartsen vinden het niet makkelijk daarmee om te gaan. Waar mogelijk moet de huisarts proberen de situatie naar eigen hand te zetten. Stuur omstanders weg, of roep de hulp in van een collega waar goede bekenden in het geding zijn. En ook een adequate praktijkvoering kan de omstandigheden gunstig beïnvloeden.
De huisarts zelf
Communicatieve vaardigheden kunnen worden aangeleerd, maar lastiger is het om de persoonlijke stijl van reageren op complexe situaties te veranderen. In de literatuur wordt onderscheid gemaakt tussen ‘dromers’, ‘denkers’, ‘beslissers’ en ‘doeners’. Als huisartsen weten welke voorkeursstijl van reageren zij hebben, kunnen zij de sterke kanten van die stijl benutten en oog houden voor de aspecten die minder bij de eigen stijl passen, maar toch nodig of nuttig zijn.
Meer weten?
Het bovenstaande bevat een samenvatting van het hoofdstuk ‘Wetenswaardigheden’ uit het cahier over spoedeisende hulpverlening door de huisarts. In het cahier is voor anderhalf uur geaccrediteerde ‘Oefenstof’ opgenomen, met een Toetsblad. Wanneer u de oefenstof in uw hagro doorneemt, is ook accreditering van een dergelijke bijeenkomst mogelijk. De cahiers kunt u bij het NHG bestellen (tel. 030 – 2881700). Het hier behandelde cahier is aan de congresdeelnemers al verstrekt.
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
