Erover lezen en meemaken blijft een wereld van verschil

Doelgroep De auteurs stellen dat Conflicten en agressie in de medische praktijk voor een brede groep beroepsbeoefenaren geschikt is: huisartsen, medisch specialisten, assistenten, apothekers of maatschappelijk werkers. Maar de casuïstiek komt hoofdzakelijk uit de huisartsenpraktijk. Het is duidelijk te merken dat een van de auteurs een huisarts is met veel praktische ervaring. Daarom is dit boek vooral geschikt voor huisartsen, praktijkondersteuners en doktersassistenten die werkzaam zijn in de huisartsenpraktijk.

Inhoud Op papier klinkt het allemaal vrij simpel hoe je als hulpverlener zou moeten reageren bij een conflictsituatie. De praktijk leert vaak anders. Menig hulpverlener houdt er een vervelende of zelfs traumatische ervaring aan over als een situatie met een patiënt uit de hand loopt. Voorkomt een boek dit? Na het lezen blijft de twijfel bestaan. Aan de ene kant is het goed om regelmatig stil te staan en na te denken over hoe je agressie kunt voorkomen of beheersen. Het boek maakt je weer bewust van je eigen reacties in stresssituaties, je eigen verdedigingsmechanismen. Verder staat het bol van praktische tips en adviezen. Deze tips en adviezen zijn een onderdeel van de dertien thema’s over conflicten en agressie. Van verbale intimidatie, dreiging op de dokterspost, tot fysiek geweld in de spreekkamer. Het nadeel is dat als je het leest het allemaal zo makkelijk lijkt; gewoon de regie over het gesprek houden, niet alleen over de inhoud van het conflict communiceren, maar vooral metacommuniceren, ik-boodschappen geven en denken aan je eigen veiligheid. Geen vissenkom in je spreekkamer zetten, want voordat je het weet krijg je die als projectiel naar je hoofd geslingerd.

Het is en blijft vooral een praktisch boek. Daar hebben de auteurs bewust voor gekomen. Wetenschappelijke onderbouwing is zoveel mogelijk weggelaten. Maar na zes hoofdstukken word je daar als lezer toch wel nieuwsgierig naar. Doordat het zo praktisch van opzet is en elk hoofdstuk begint met een realistische, goed beschreven casus, leest het boek in het begin als een spannend verhaal, maar halverwege wordt het wat slaapverwekkend. De stijl van elk hoofdstuk blijft constant dezelfde: casus, beschouwing en reflectie, tips en adviezen. Vooral die tips en adviezen komen in grote lijnen elke keer op hetzelfde neer.

Oordeel Bepaalde hoofdstukken uit het boek vormen een goede leidraad bij een themadag of nascholing over agressie. Door met elkaar te discussiëren over hoe je met conflicten en agressie om moet gaan, creëer je bewustwording van je eigen handelen in dergelijke stresssituaties. Ook kun je afspraken maken hoe je als organisatie ermee om moet gaan als het zich voordoet en misschien speelt wel een stukje verwerking bij het nabespreken van een uit de hand gelopen situatie. Voor de ‘ervaren rot’ zullen er veel open deuren en vanzelfsprekendheden in het boek staan en zal het geen spectaculaire inzichten geven. De beginnende beroepsbeoefenaar zonder al te veel ervaring heeft misschien wel wat aan de tips en adviezen, waardoor ze mogelijk op een goede manier kunnen anticiperen op dergelijke situaties.

Maar conflicten en agressie laten zich niet in woorden vangen. Daar zit veel meer energie omheen. Op papier is het allemaal voorspelbaar en kunnen conflicten voorkomen worden. In de praktijk blijft het toch vaak een plotseling en onverwacht verschijnsel met soms grote gevolgen. De koper van dit boek moet dan ook niet de illusie hebben dat dit boek daarin een oplossing biedt.