Extrafijn is niet per se extra goed

Dosisaerosolen met extrafijne deeltjes, zoals Qvar, Foster en Trimbow, zouden een lagere dosering mogelijk maken omdat de kleine deeltjes minder worden uitgeademd en beter in de periferie van de longen komen. Alle bestaande aerosolen bevatten extrafijne en niet-extrafijne deeltjes, maar de verhouding van deeltjesgrootte verschilt tussen alle preparaten. Een dosisaerosol mag extrafijn worden genoemd bij een mediane deeltjesdiameter kleiner dan 2 micrometer.

De eerste tekortkoming van de onderzoeken naar longdepositie en veiligheid is dat voor een goede afzetting in de longen niet alleen de mediane grootte, maar juist de verdeling van extrafijne en grotere deeltjes belangrijk is. Die deeltjesgrootteverdeling wordt in alle onderzoeken buiten beschouwing gelaten. Daarnaast verschillen in de onderzoeken niet alleen de deeltjesgrootten maar ook andere variabelen. Zo wordt Qvar, extrafijne deeltjes beclomethason in HFA drijfgas, vergeleken met gewone beclomethasondeeltjes in CFK drijfgas, een gas dat inmiddels verboden is. De snelheid van de deeltjes is met HFA lager dan met CFK, waardoor depositie in de mondholte bij HFA 30% en bij CFK 94% is. Andere onderzoeken vergelijken Foster en Trimbow met diverse combinaties van andere medicijnen uit dezelfde geneesmiddelengroep, waardoor we niet weten of de afname van klachten wordt verklaard door de grootte van de deeltjes, of het verschil in medicament.

De NHG-Standaard Astma heeft de claim van betere werkzaamheid en veiligheid niet overgenomen. Het IVM bevestigt nog eens dat deze claim onzeker is en dat er onderzoek nodig is met de deeltjesgrootteverdeling als enige variabele alvorens we hierover definitief een uitspraak kunnen doen.