Samenvatting
De kern
-
Kwetsbare ouderen met diabetes mellitus type 2 en comorbiditeit worden geregeld overbehandeld. Dit leidt tot ongewenste bijwerkingen, zoals hypoglykemie.
-
Ouderen zijn door een veranderde fysiologie minder goed in staat om een hypoglykemie tijdig te herkennen en daar vervolgens goed op te reageren.
-
Symptomen als verwardheid, duizeligheid, hoofdpijn en cognitieve problemen worden vaak niet in verband gebracht met hypoglykemieën, maar kunnen daar wel een uiting van zijn.
-
Bij deïntensiveren van behandeling is de streefwaarde afhankelijk van leeftijd, levensverwachting, diabetesduur, behandelintensiteit en comorbiditeit.
-
De streefwaarde bij diabetespatiënten ouder dan 70 jaar met beperkte comorbiditeit ligt tussen 53 en 64 mmol/mol. Bij kwetsbare ouderen met ernstige comorbiditeit en een levensverwachting < 5 jaar (vaak ouder dan 80 jaar) zijn HbA1c-waarden tot 69 mmol/mol acceptabel.
-
Metformine biedt ook bij diabetespatiënten ouder dan 80 jaar voordelen. Men kan het tot een klaring van 30 ml/min/1,73 m2 voorschrijven, mits men de dosering aanpast.
Kwetsbare 80-plusser
Fysiologische processen
Risicofactoren voor hypoglykemieën
Gevolgen van hypo- en hyperglykemie
Deïntensiveren van de behandeling
Aanbevelingen voor de praktijk
Literatuur
- 1.↲↲↲↲↲Mathur S, Zammitt NN, Frier BM. Optimal glycaemic control in elderly people with type 2 diabetes: what does the evidence say? Drug Saf 2015;38:17-32.
- 2.↲↲↲Sircar M, Bhatia A, Munshi M. Review of hypoglycemia in the older adult: clinical implications and management. Can J Diabetes 2016;40:66-72.
- 3.↲Shaw JE, Sicree RA, Zimmet PZ. Global estimates of the prevalence of diabetes for 2010 and 2030. Diabetes Res Clin Pract 2010;87:4-14.
- 4.↲↲↲Sussman JB, Kerr EA, Saini SD, Holleman RG, Klamerus ML, Min LC, et al. Rates of deintensification of blood pressure and glycemic medication treatment based on levels of control and life expectancy in older patients with diabetes mellitus. JAMA Intern Med 2015;175:1942-9.
- 5.↲↲Penfornis A, Fiquet B, Blicklé JF, Dejager S. Potential glycemic overtreatment in patients ≥ 75 years with type 2 diabetes mellitus and renal disease: experience from the observational OREDIA study. Diabetes Metab Syndr Obes 2015;8:303-13.
- 6.↲Stone MA, Charpentier G, Doggen K, Kuss O, Lindblad U, Kellner C, et al. Quality of care of people with type 2 diabetes in eight European countries: findings from the guideline adherence to enhance care (GUIDANCE) study. Diabetes Care 2013;36:2628-38.
- 7.↲Caverly TJ, Fagerlin A, Zikmund-Fisher BJ, Kirsh S, Kullgren JT, Prenovost K, et al. Appropriate prescribing for patients with diabetes at high risk for hypoglycemia: National Survey of Veterans Affairs Health Care Professionals. JAMA Intern Med 2015;175:1-3.
- 8.↲Doucet JA, Bauduceau B, Le Floch J-P, Verny C. Medical treatments of elderly, French patients with type 2 diabetes: results at inclusion in the GERODIAB Cohort. Fundam Clin Pharmacol 2015;30:76-81.
- 9.↲↲↲↲Groen H, Joosen L, Jh De Jong, Dijkers-Casteleijn K, Bruin A, Doorenbos J, et al. Multidisciplinaire Richtlijn Diabetes. Utrecht: Vereniging van specialisten ouderengeneeskunde (verenso); 2011.
- 10.↲↲NHG-Standaard Diabetes Mellitus type 2 (derde herziening). Huisarts Wet 2013;56:512-25.
- 11.↲↲Holman RR, Paul SK, Bethel MA, Matthews DR, Neil HAW. 10-Year follow-up of intensive glucose control in type 2 diabetes. N Engl J Med Massachusetts Medical Society 2008;359:1577-89.
- 12.↲↲ADVANCE Collaborative Group. Intensive blood glucose control and vascular outcomes in patients with type 2 diabetes. N Engl J Med 2008;358:2560-72.
- 13.↲↲↲↲↲↲↲Wong CW. Avoiding hypoglycaemia: a new target of care for elderly diabetic patients. Hong Kong Med J 2015;21:444-54.
- 14.↲↲↲Lipska KJ, Krumholz H, Soones T, Lee SJ. Polypharmacy in the aging patient: a review of glycemic control in older adults with type 2 diabetes. JAMA 2016;315:1034-45.
- 15.↲Huang ES, Liu JY, Moffet HH, John PM, Karter AJ. Glycemic control, complications, and death in older diabetic patients: the diabetes and aging study. Diabetes Care 2011;34:1329-36.
- 16.↲Chen L-K, Chen Y-M, Lin M-H, Peng L-N, Hwang S-J. Care of elderly patients with diabetes mellitus: a focus on frailty. Ageing Res Rev 2010;9 Suppl 1:S18-22.
- 17.↲↲↲Frier BM. Hypoglycaemia in diabetes mellitus: epidemiology and clinical implications. Nat Rev Endocrinol. 2014;10:711-22.
- 18.↲Heller SR. Diabetic hypoglycaemia. Baillieres Best Pract Res Clin Endocrinol Metab 1999;13:279-94.
- 19.↲Bansal N, Dhaliwal R, Weinstock RS. Management of diabetes in the elderly. Med Clin North Am 2015;99:351-77.
- 20.↲↲Caughey GE, Barratt JD, Shakib S, Kemp-Casey A, Roughead EE. Medication use and potentially high-risk prescribing in older patients hospitalized for diabetes: a missed opportunity to improve care? Diabet Med 2016;34:432-9.
- 21.↲Hirsch IB, Smith LJ, Havlin CE, Shah SD, Clutter WE, Cryer PE. Failure of nocturnal hypoglycemia to cause daytime hyperglycemia in patients with IDDM. Diabetes Care 1990;13:133-42.
- 22.↲Kirkman MS, Briscoe VJ, Clark N, Florez H, Haas LB, Halter JB, et al. Diabetes in older adults. Diabetes Care 2012;35:2650-64.
- 23.↲McCormack J, Johns K, Tildesley H. Metformin’s contraindications should be contraindicated. CMAJ 2005;173:502-4.
- 24.↲Du Y-F, Ou H-Y, Beverly EA, Chiu C-J. Achieving glycemic control in elderly patients with type 2 diabetes: a critical comparison of current options. Clin Interv Aging Dove Press; 2014;9:1963-80.
- 25.↲Graham GG, Punt J, Arora M, Day RO, Doogue MP, Duong JK, et al. Clinical pharmacokinetics of metformin. Clin Pharmacokinet 2011;50:81-98.
- 26.↲Rocco MV, Berns JS. KDOQI clinical practice guideline for diabetes and CKD: 2012 update. Am J Kidney Dis 2012;60:850-86.
- 27.↲Yun J-S, Ko S-H. Avoiding or coping with severe hypoglycemia in patients with type 2 diabetes. Korean J Intern Med. 2015;30:6-16.
Reacties
Er zijn nog geen reacties.