Het aardse slijk

In een onlangs herziene Cochrane-review werd nagegaan of financiële prikkels (vergoedingen) helpen bij het beïnvloeden van voorschrijfgedrag van artsen. De auteurs waren bovendien geïnteresseerd in het overige gezondheidszorggebruik, de gezondheid van patiënten en de kosten.

Er werden achttien onderzoeken gevonden die voldeden aan de inclusiecriteria, veertien ervan gingen over het beperken van budgetten voor geneesmiddelen, en drie onderzoeken gingen over ‘pay for performance’. Het ging niet alleen om gerandomiseerd onderzoek, ook andere onderzoeksopzetten werden geaccepteerd.

Elf onderzoeken waren uitgevoerd in het Verenigd Koninkrijk en één in Nederland. De conclusie van de review is dat er maar beperkt bewijs is voor de effectiviteit van financiële prikkels, en dat er nauwelijks werd gekeken naar het effect op gezondheidsuitkomsten.

In het Nederlandse onderzoek uit 2001, uitgevoerd in Maastricht, kregen huisartsen in de interventiegroep allemaal een vergoeding en werd hun gevraagd zich te houden aan de voorschrijfadviezen van de standaarden, die waren samengevat op een A-4tje. In de controlegroep gebeurde niets.

Er werden tien geneesmiddelgroepen onderscheiden, voornamelijk antibiotica en middelen tegen maagklachten. Voor vijf van de tien groepen werden statistisch significante veranderingen gevonden, vier hiervan waren in de verwachte richting. In één geval deed de controlegroep het beter. De verbeteringen van de eenmalige interventie bleken van korte duur. Overigens leek deze wel kosteneffectief.

Leuk, zo’n onderwerp waarvan iedereen op zijn klompen aanvoelt dat het wel zal werken, maar wat dan toch weer tegenvalt.

Hans van der Wouden