Huisartsen en generalistische zorg

Ontwikkelingen

Tot ongeveer 1965 waren er in Nederland meer huisartsen dan medisch specialisten. Sindsdien is het aantal specialisten relatief sneller toegenomen dan het aantal huisartsen (zie de figuur). Bovendien specialiseren medisch specialisten zich steeds vaker op deelterreinen binnen hun vakgebied. Tegelijkertijd wordt de tweedelijnszorg steeds meer verleend vanuit gespecialiseerde poliklinische afdelingen of ziekenhuisafdelingen.

Generalisme blijft

Met deze ontwikkelingen is het de vraag in hoeverre huisartsenpraktijken momenteel generalistische zorg verlenen. Aangezien er geen algemeen geaccepteerde methode bestaat om die zorg te meten, zijn we uitgegaan van de variatie in gezondheidsproblemen waarmee patiënten naar de huisartsenpraktijk gaan. De indeling daarvan is gebaseerd op de geregistreerde diagnose op de zogenaamde E-regel. Deze diagnose kan ook een ‘symptoomdiagnose’ zijn. Het aantal contacten voor verschillende ziektecategorieën geeft de verdeling van het werk in de huisartsenpraktijk weer voor die categorieën (zie de tabel).

We zijn uitgegaan van een praktijk van een gemiddelde omvang per fulltime huisarts met 2350 ingeschreven patiënten, waarvan de praktijkpopulatie qua samenstelling naar leeftijd en geslacht overeenkomt met die van de Nederlandse bevolking. De gegevens dateren uit 2009; het aantal contacten per jaar is teruggerekend naar een werkdag (op basis van 46 werkweken per jaar). In zo’n gemiddelde huisartsenpraktijk vinden gemiddeld 50 contacten per dag plaats. Daarvan zijn 15 contacten vanwege chronische ziekten (bijvoorbeeld hart- en vaatziekten, diabetes mellitus, maligniteiten, al of niet in het kader van geprotocolleerde zorg), 6 contacten vanwege infectieziekten, 6 contacten vanwege aandoeningen van het bewegingsapparaat (zowel acuut als chronisch), en 5 contacten vanwege psychische problemen. De resterende contacten (18) betreffen een grote variëteit aan klachten, symptomen en aandoeningen. Deze gegevens laten zien dat chronische ziekten, waarvoor de zorg momenteel deels ziektespecifiek wordt georganiseerd, verantwoordelijk zijn voor ruwweg eenderde van het werk in een gemiddelde Nederlandse huisartsenpraktijk. Deze gemiddelde cijfers geven uiteraard geen antwoord op de vraag of de variatie in ziektecategorieën in alle huisartsenpraktijken in Nederland even groot is en ook niet of er huisartsenpraktijken zijn waarin bepaalde ziektecategorieën helemaal niet voorkomen. Wij concluderen hieruit dat patiënten met een grote diversiteit aan klachten en aandoeningen komen en dat in een gemiddelde Nederlandse huisartsenpraktijk anno 2009 generalistische zorg wordt verleend.