Huisartsen kritischer over gebruik opioïden dan voorheen

In 2017 gebruikte ongeveer 7,5% van de Nederlanders een opioïde. Dat was een verdubbeling ten opzichte van 2008. Daarom voerde het Instituut voor Veilig Medicatiegebruik in opdracht van de minister van VWS recent een peiling uit om de mening van zorgverleners over opioïden in kaart te brengen. Aan de peiling deden 64 huisartsen (en 103 apothekers) mee. 

Niet voor lagerugpijn 

Bijna alle huisartsen (> 90%) gaven aan opioïden zeer effectief te vinden bij het bestrijden van pijn door kanker en in de palliatieve fase. Hiervoor zag ruim 50% van de respondenten geen nadelen. Dat beeld is heel anders als het gaat om lagerugpijn. Bij acute aspecifieke lagerugpijn vond slechts 30% van de huisartsen de medicatie zeer effectief en zag slechts 5% geen nadelen. Bij het lumbaal radiculair syndroom waren de percentages vergelijkbaar. Bij chronische aspecifieke rugpijn waren huisartsen zelfs nog kritischer (percentages respectievelijk 10% en 5%).  

Zo min mogelijk voorschrijven 

Vrijwel alle huisartsen (90%) probeerden om zo weinig mogelijk opioïden voor te schrijven. Twee derde gaf aan hierover van houding te zijn veranderd in de afgelopen 3 jaar. De meeste huisartsen (85%) probeerden onnodig starten met opioïden te voorkomen door uitleg te geven (belang van kortdurend gebruik, bijwerkingen) en door gebruik van andere pijnstillers te optimaliseren. Verder ondernam 80% ook actie om onnodig langdurig gebruik van opioïden te voorkomen door uitleg te geven (bijwerkingen op de lange termijn, verslavingsrisico), door een kortere receptduur en door het aanbieden van afbouwbegeleiding. Van deze huisartsen gebruikte 18% de ‘Handreiking zorgverleners voor afbouw opioïden’ van het IVM. 

NHG-Standaard Pijn 

Er deed slechts een beperkt aantal huisartsen aan de peiling mee, maar zij waren wel goed op de hoogte van de adviezen uit de NHG-Standaard Pijn. Die adviezen luiden: bied de patiënt de lichtst mogelijke behandeling met de minste bijwerkingen en wees bij chronische pijn terughoudend met (onder andere) het gebruik van opioïden. Bekijk voor praktische tips de handreiking van het IVM.