Inactiviteit gevaarlijker dan overgewicht

Er overlijden tweemaal zoveel mensen door onvoldoende lichamelijke activiteit dan als gevolg van overgewicht. Een geringe toename van de lichamelijke activiteit kan al tot een aanzienlijke betere levensverwachting leiden. Tot deze conclusie komen onderzoekers nadat ze gedurende 12 jaar een groep van ruim 330.000 mannen en vrouwen hebben gevolgd.

De patiënten die aan het onderzoek hebben deelgenomen komen uit 10 verschillende Europese landen, waaronder Nederland. Onderzocht is de invloed op de totale sterfte van dagelijkse lichamelijke activiteit, overgewicht en de buikomvang. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers was 51 jaar aan het begin van het onderzoek. In de 12 jaar dat het onderzoek duurde, zijn ruim 21.000 personen overleden. Relatief de meeste overledenen bevinden zich in de groep met de laagste lichamelijke activiteit. Ondanks het feit dat lichaamsgewicht en buikomvang ook van invloed zijn op de sterfte, overlijden er tweemaal zoveel deelnemers uit de categorie met de laagste activiteit ten opzichte van deelnemers met een BMI > 30 kg/m² of een te grote buikomvang (mannen > 87 cm en vrouwen > 101 cm). Een sterftereductie van 30-40% valt te behalen bij alle deelnemers die een zittend bestaan lijden en is het meest uitgesproken bij die deelnemers die weinig bewegen maar geen overgewicht hebben. Opvallend is dat het overlijdensrisico dat veroorzaakt wordt door overgewicht niet wordt verminderd door de toename in lichaamsbeweging, zodat onverminderd het advies om af te vallen gehandhaafd blijft.

Voor personen van middelbare leeftijd geldt dat een lichamelijke activiteit, waarbij ongeveer 100 kcal per dag verbruikt wordt, de kans om gedurende de komende 12 jaar te overlijden aanzienlijk verlaagd wordt. De activiteit komt dan overeen met gedurende 20 minuten flink doorwandelen of fietsen. Dat is zelfs nog minder dan de 30 minuten die de Nederlandse Norm Gezond Bewegen adviseert (www.30minutenbewegen.nl). Afvallen blijft uiteraard ook belangrijk maar aangezien meer bewegen voor sommige mensen prettiger lijkt dan minder eten, valt er voor de patiënt wat te kiezen. Het zal uiteindelijk toch uit de lengte of uit de breedte moeten komen.

Ulf Ekelund, et al. Physical activity and all-cause mortality across levels of overall and abdominal adiposity in European men and women: the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition Study (EPIC). Am J Clin Nutr. Epub ahead of print January 14, 2015. DOI: 10.3945/​ajcn.114.100065.