Integrale bekostiging chronische zorg doet zorgkosten stijgen

De auteurs vergeleken de halfjaarlijkse zorgkosten van 2,8 miljoen patiënten in de zorgprogramma’s met de kosten van een vergelijkbare controlegroep buiten een zorgprogramma in de periode 2008-2015. Zij analyseerden de gegevens uit Vektis volgens het ‘intention to treat’-principe na een-op-een matching. De primaire uitkomstmaat was de impact van de integrale bekostiging via een zorgprogramma op de totale medische zorgkosten zoals betaald door de zorgverzekeraars per patiënt. Secundaire uitkomstmaten waren de impact op de kosten van de eerste- en tweedelijnszorg, medicatiekosten en kosten van geestelijke gezondheidszorg.

Gemiddeld namen de halfjaarlijkse zorgkosten per patiënt binnen alle zorgprogramma’s toe ten opzichte van de kosten buiten de programma’s. Deze toename was voor DM2 gemiddeld 13% (€ 233), voor COPD 52% (€ 609) en voor CVRM 20% (€ 231). Bij patiënten met multimorbiditeit was de stijging groter dan bij patiënten zonder multimorbiditeit (65% duurder voor DM2, 76% voor COPD, 129% voor CVRM). Ook was er een stijging in medicatiekosten en medisch-specialistische zorg. Er was een marginale kostenreductie van de eerstelijnszorg buiten de zorgprogramma’s.

De auteurs noemen als beperkingen van het onderzoek: niet-randomiseren, niet includeren van kosten van de aanvullende zorgverzekering, niet goed onderscheid kunnen maken tussen alle zorgkosten en zorgkosten die zijn gerelateerd aan de chronische aandoening en ontbreken van inzicht in kwaliteit van zorg, patiënttevredenheid en klinische effectiviteit.

De stijging van zorgkosten ligt deels in de lijn der verwachting door hogere vergoeding, de uitbreiding van eerstelijnszorg en de algemene stijging van de zorgkosten in Nederland. De verwachte kostenreductie door substitutie, preventie en simultane behandeling van multimorbiditeit is echter nog niet zichtbaar.