Nieuwe column

In deze H&W verschijnt de eerste column over ‘evidence-based fietsen’ van dokter Von Trapp. Deze columns verschenen eerder in De Trappist, het clubblad van de Amsterdamse wielervereniging FC Trappist. Carel Hulshof, alias dokter Von Trapp, heeft de columns bewerkt voor H&W.
De redactie

Keep it up

‘Een vrouw kan zich niets beters wensen dan een goed getrainde wielrenner,’ zei Gerrie Knetemann zo’n twintig jaar geleden. Hij reageerde daarmee op de toen voor het eerst opduikende berichten over het mogelijk vergrote risico op potentiestoornissen bij wielrenners. De edele delen zijn een populair onderwerp in de serieuze – en minder serieuze – fietsmedische literatuur. Hoe zou dat komen? Het begint al bij de renners zelf. Uitdrukkingen als ‘je ballen eraf draaien’ en ‘ze spelen met mijn kloten’ zijn in het peloton nog steeds gemeengoed. Zou het vrouwenpeloton trouwens ook een dergelijk vocabulaire kennen? Wat draaien zij er eigenlijk af als ze zich het schompes aan het rijden zijn? Gerrie Knetemann mocht dan zo zijn opvattingen hebben, de berichten en bezorgdheid over de prestaties van de wielrennende man in bed houden aan. Wetenschappelijk onderzoek naar het probleem vindt wereldwijd plaats, er wordt gezocht naar oorzaken en mogelijke oplossingen. Omdat de oorzaak vooral lijkt te liggen in de langdurig verhoogde druk op de zenuwbanen en bloedvaten in het deel van het zitvlak dat contact maakt met het zadel, kijken onderzoekers ook naar het effect van verschillende soorten zadels. Bij een zadel met een smalle, naar voren wat omhoogstekende punt is die druk inderdaad groter dan bij andere zadels.1 Of dat op zichzelf al tot klachten leidt, is niet bekend. Interessanter is het om te kijken naar het daadwerkelijk optreden van klachten, zoals een ander Amerikaans onderzoek deed.2 Een week en een maand na vier langeafstandstochten – Seattle to Portland, Bicycle Ride Across Iowa, Bicycle Ride Across Georgia en Bike Ride Across Nebraska – waarbij dagelijks 105 tot 320 km moest worden afgelegd, zijn alle mannelijke deelnemers ondervraagd over het optreden van erectiestoornissen na de tocht. Mannen die vóór de tocht ooit klachten hadden gehad werden van onderzoek uitgesloten. Op een totaal van bijna 400 deelnemers had 4,2% een week na de tocht en 2% een maand na de tocht klachten over een ‘erectiele dysfunctie’. Bijna eenderde deel van alle deelnemers had tijdens of vlak na de tocht een tijdlang een doof of dood gevoel in het perineum. Deelnemers op een racefiets hadden minder klachten dan mountainbikers. En mannen: bukken! Bij fietsers waar het stuur lager stond dan het zadel kwamen minder vaak klachten voor dan bij deelnemers met een hoger stuur. Opvallend was de bevinding dat zadels met een gleuf of een uitsparing in het midden (met het idee om dergelijke klachten te voorkómen) juist meer aanleiding gaven tot een doof gevoel en tot erectiestoornissen. De breedte en de stand van het zadel hadden in dit onderzoek niet zo veel invloed. Ongetwijfeld is hierover het laatste woord nog niet gezegd. Of een vrouw zich niets beters kan wensen dan een goed getrainde wielrenner (voorzover ze überhaupt iets van een man zou wensen) is echter de vraag. De vlag gaat kennelijk niet altijd in top. De enige meerdaagse etappewedstrijd van Nederland en België in het UCI ProTour-circuit is vernoemd naar een energiebedrijf, de Eneco Tour. Misschien ligt een andere ‘energieverlener’ als sponsor in de toekomst meer voor de hand: de Viagra Tour?
dokter Von Trapp