Koffie verkeerd

De koffieconsumptie van zwangeren blijft de gezondheidspolitie bezighouden. Vorig jaar berichtten wij nog dat zwangeren vrijelijk bij elkaar op de koffie konden blijven komen (H&W 2007;50:235), maar nu zijn er aanwijzingen dat cafeïne toch niet geheel onschuldig is. Deze stof, vooral afkomstig uit koffie, maar ook uit thee en frisdrank zoals cola, blijkt in een prospectief cohortonderzoek geassocieerd te zijn met de kans op het krijgen van een miskraam. De onderzoekers volgden 1063 zwangeren vanaf hun eerste contact met de zorg tot een zwangerschapsduur van 20 weken en ondervroegen ze behalve over hun gebruik van cafeïnehoudende dranken ook over diverse andere potentieel schadelijke gewoonten. In de groep die geen cafeïne gebruikte bedroeg de kans op een miskraam 12 procent, in de groep die minder dan 200 mg cafeïne per dag gebruikte 15 procent en in de groep die meer dan 200 mg per dag gebruikte 25 procent. De verschillen bleven aanwezig na correctie voor potentiële confounders als leeftijd van de moeder, ras, opleiding, gezinsinkomen, eerdere miskraam, al dan niet gebruiken van alcohol en tabak, drugs en jacuzzi’s (RR ten opzichte van niet-gebruikers respectievelijk 1,42 (95%-BI 0,93-2,15) en 2,23 (95%-BI 1,34-3,69)). Om uit te sluiten dat de associatie een artefact is ten gevolge van de aanwezigheid van misselijkheid of braken die doorgaans negatief samenhangen met de kans op een miskraam, maar wel gepaard gaan met een afkeer van koffie, werd daarvoor eveneens gecontroleerd. Ook dat leidde niet tot andere resultaten. De onderzoekers stellen in hun slotzin dat het voorzichtigheidshalve verstandig kan zijn het gebruik van cafeïne tijdens de zwangerschap te verminderen of te beëindigen. De meeste zwangeren doen dat al spontaan, dus in zoverre heeft moeder natuur het goed geregeld. Het lijkt nog te vroeg om koffiegebruik door zwangeren actief te ontraden. Omdat er een associatie is van cafeïnegebruik met roken en alcoholgebruik kan men zich bijvoorbeeld afvragen of de onderzoekers niet, naast correctie voor gebruik als zodanig, ook hadden moeten corrigeren voor de hoeveelheid drank en sigaretten die hun zwangeren gebruikten. En na de twintigste week – als de kans op een miskraam voorbij is – is koffie nog steeds niet verkeerd. (TW)