Protonpompremmers (PPI) en histamine-2-receptorantagonisten (H2Ras) remmen de productie van zuur in de maag. Ze worden dan ook voorgeschreven bij patiënten die last hebben van zuurbranden of maagbescherming nodig hebben bij het gebruik van NSAID’s. Maagzuur wordt naast intrinsic factor in de pariëtale cellen van de maag geproduceerd. Intrinsic factor is nodig voor de opname van vitamine B12 in het terminale ileum. In hoeverre is het gebruik van PPI en H2Ras ook van invloed op de productie van intrinsic factor en hiermee indirect op de opname van vitamine B12?
Jameson et al. deden een casecontroleonderzoek bij 25.956 patiënten met een te laag vitamine B12. Ondanks de gebruikelijke beperkingen van een casecontroleonderzoek lijken er in dit geval wel sterke argumenten te zijn voor een causale relatie tussen het gebruik van PPI’s en H2Ras en het optreden van een vitamine-B12-deficiëntie. Vooralsnog blijven het prima medicamenten, maar oplettendheid is geboden, zeker bij het voorschrijven aan jonge patiënten, gedurende 2 jaar of langer.
Bij de onderzochte cases zochten zij 184.199 controlepatiënten die met de casepatiënten werden gematcht, onder andere voor leeftijd, geslacht, regio, ras en etniciteit. Met behulp van logistische regressiemodellen werden odds ratio’s berekend voor de verschillende groepen van PPI- en H2Ras-gebruikers. De odds ratio’s werden gebruikt als een schatting van het relatieve risico op een vitamine-B12-deficiëntie bij gebruikers van maagzuurremmers, ten opzichte van niet gebruikers.
Personen die 2 jaar of langer PPI’s gebruikten, hadden 65% meer kans op een vitamine-B12-deficiëntie dan niet-gebruikers. Voor H2Ras was het risico 25% groter. Hoe jonger de patiënt, hoe groter het risico. Het risico was 8 maal hoger bij 30-jarigen, daalde met de leeftijd en was bij 80-jarigen in beide groepen gelijk. De kans op een vitamine-B12-deficiëntie groeide naarmate de dagelijkse doses en de duur van de behandeling met zuurremmers toenamen. Deze trends waren wel statistisch significant, maar niet al te sterk. Naarmate het staken van de zuurremmers langer geleden was, werd de kans op het normaliseren van het vitamine B12-niveau weer groter.
Lam JR, et al. Proton Pump Inhibitor and Histamine 2 Receptor Antagonist Use and Vitamin B12 Deficiency. JAMA. 2013;310(22):2435-2442.
Foto: Kannanimages/Shutterstock
Reacties (7)
Niet lang geleden las ik , ik meen in een casus-beschrijving in het NTvG over hyponatriemie veroorzaakt door een PPI.
- Login om te reageren
PPI's zijn medicijnen die een belangrijke plaats hebben bij de behandeling van mensen met chronische maagklachten en zijn onmisbaar voor de huisarts. Het doel van bovenstaand artikel was om huisartsen te wijzen om de mogelijke bijwerking van deze middelen, namelijk een te laag vit B12 dat kan optreden bij langdurig (langer dan 2 jaar) gebruik. Een journaal als dit is een korte bespreking van een recent gepubliceerd artikel. Indien gewenst kan de geïnteresseerde lezer de details nadere bestuderen in het artikel zelf. Ondanks deze beperking, menen wij het betreffende oorspronkelijke stuk adequaat samengevat te hebben. Over andere bijwerkingen als het optreden van osteoporose, worden in het besproken artikel geen uitspraken gedaan en vallen buiten het bestek van de samenvatting.Vanwege de opzet van de studie (een case-controle onderzoek) kunnen er alleen maar relatieve risico's gegeven worden en geen absoute risico´s. Omdat case-controle onderzoeken beperkingen hebben moeten de resultaten met enige voorzichtigheid geïnterpreteerd worden. Een ander type onderzoek had mogelijk hardere conclusies gerechtvaardigd, maar dat kan op grond van deze studie helaas niet gedaan worden.
- Login om te reageren
@Clara "Hoe kunt u nu zeggen: 'vooralsnog zijn het prima medicijnen' als gebleken is dat 65% (ik herhaal 65%!!) van de gebruikers een vit B12 deficiëntie blijkt te krijgen hiervan?
Er staat niet dat is gebleken dat 65% van de gebruikers een b12 def krijgt, er staat 65% MEER KANS.
Het absolute risico staat nergens in dit commentaar vermeld.
Als bijvoorbeeld het voorkomen van vit b12 def in de populatie 1:1000 is dan zou dit bij PPI slikkers 1,65 personen per 1000 zijn, mocht dit in de algehele populatie 500:1000 zijn, dan zou dit onder ppi slikkers 825 patienten zijn.
het gebruik van Relatief Risico zegt niet zoveel zonder de absolute cijfers te kennen, en ( Johan Molenaar) dat is een truc die pillenboeren ook nog wel eens toe passen om de effectiviteit van hun product aan te tonen (overdrijven)
- Login om te reageren
Dank voor de aanpassing in de kop. Al een hele verbetering.
- Login om te reageren
Een vd oorzaken van osteoporose omdat calcium niet optimaal wordt opgenomen. Bovendien worden eiwitten niet afdoende afgebroken.
Zie studies vd laatste 10 jaar(ik bedoel de onafhankelijke studies, niet door de pillenboeren gesponsord )
- Login om te reageren
Hoe kunt u nu zeggen: 'vooralsnog zijn het prima medicijnen' als gebleken is dat 65% (ik herhaal 65%!!) van de gebruikers een vit B12 deficiëntie blijkt te krijgen hiervan? Een hele ernstige aandoening eenvoudig te verhelpen mist op tijd ontdekt? En zo niet: onherstelbare neurologische schade?
Het is het meest verkochte medicijn in de wereld, dus u zou aan de alarmbel moeten trekken in plaats van een vaag artikel met misleidende kop. Het veroorzaakt juist b12 deficiëntie. Reken de schade maar uit...Wat is dat, oplettendheid geboden? Dat zal zeker niet toenemen met deze zin: vooralsnog..etc..
- Login om te reageren
Wat een rare kop.. Het veroorzaakt juist o.a. B12 tekort alsmede andere belangrijke nutriënten!
- Login om te reageren
