Levels of evidence in richtlijnen

Wellicht tegen hun bedoelingen in, zien wij in het commentaar van Van Everdingen en Van Barneveld (H&W 2002; 45:612-3) een erkenning van ons gelijk: in hun pleidooi voor transparantie spelen niveaus van bewijs slechts een bijrol en blijken andersoortige overwegingen bij de formulering van de uiteindelijke richtlijn een belangrijke positie in te nemen. De vermelding van het niveau van bewijs blijkt ook volgens hen een ordentelijke beschrijving van de vraagstelling, aard en resultaten van het gevonden onderzoek geenszins overbodig te maken. Ook wij willen maximale transparantie van de onderbouwing van richtlijnen en wij denken dat de onderbouwing van de NHG-Standaarden op onderdelen voor verbetering vatbaar is. 1 Vormexperimenten – zoals Zaat hetzelfde nummer van H&W suggereert – wijzen we niet op voorhand af. Aanleiding voor het schrijven van onze beschouwing (H&W 2002;45:610-2) was de wijdverbreide opvatting dat een transparante onderbouwing alleen bereikt kan worden via toekenning van levels of evidence terwijl de meerwaarde van het gebruik van een dergelijk classificatiesysteem nergens duidelijk uiteengezet en evenmin empirisch onderbouwd is. Het is dan ook niet voor niets dat de AGREE Collaboration heeft besloten de aanwezigheid van een expliciet verband tussen de aanbevelingen en de onderbouwing wel, maar het gebruik van levels of evidence niet in haar instrument ter bepaling van de kwaliteit van richtlijnen op te nemen. 2, 3 De kern van het probleem is het feit dat ‘levels’ betrekking hebben op kennis, maar niet op de aanbevelingen die daaruit gedestilleerd kunnen worden. Het is juist die zo cruciale destillatiestap die de meeste discussie oproept en die levels-of-evidence-systemen niet kunnen reguleren. Zolang dat niet het geval is, blijft de betekenis van hun gebruik betrekkelijk triviaal.

Tjerk Wiersma, Jako Burgers