Minder antibiotica door jonge huisartsen

Australische onderzoekers deden een systematische review van 41 onderzoeken naar het antibioticavoorschrijfgedrag van huisartsen bij veelvoorkomende, acute infectieziekten. Niet geheel verassend constateerden ze een grote variatie in het voorschrijven van antibiotica (15% tot 52% bij acute luchtweginfecties) tussen verschillende landen. Wel verrassend was het effect van werkervaring hierop dat ze vonden.

Toenemende bewustwording resistentie 

In 17 onderzoeken vonden zij dat jonge huisartsen (< 10 jaar ervaring) minder antibiotica voorschrijven vergeleken met meer ervaren huisartsen (> 10 jaar) (OR 0,25 tot 0,68 versus 1,32 tot 3,05 tussen de verschillende onderzoeken). De onderzoekers kenden dit verschil toe aan de toenemende bewustwording van het probleem van antimicrobiële resistentie en het feit dat jonge huisartsen zich mogelijk beter aan richtlijnen houden. Zelfs het bijzijn van een jonge collega in de praktijk zoals een aios leek al een positief effect op het voorschrijfgedrag te hebben. De andere onderzoeken vonden geen significante relatie tussen ervaring en voorschrijfgedrag (n = 8) of juist dat meer ervaren huisartsen minder antibiotica voorschrijven (n=2).

Bijscholing? 

De grote heterogeniteit in onderzoeksopzet en kwaliteit, vooral de mogelijke reporting bias, soms kleine onderzoeksomvang en de niet te voorkomen invloed van confounders zoals opleiding of kennis over antimicrobiële resistentie, zorgen ervoor dat de resultaten voorzichtig geïnterpreteerd moeten worden. In Nederland schrijven we al minder antibiotica voor, maar we kunnen aannemen dat het effect van ervaring hier niet anders is. Deze cijfers kunnen in ieder geval gebruikt worden om specifieke doelgroepen voor bijscholing te kiezen.

Feit blijft dat voorschrijven van antibiotica nog altijd beter kan en deze resultaten hoop bieden. Kunnen wij daarbij allemaal iets van de jonge huisarts leren?