De behandeling van patiënten met eindstadium COPD is intensief, meestal zijn zowel de huisarts als de specialist erbij betrokken. Om kortademigheid te verlichten, worden vaak morfineachtige middelen voorgeschreven. Onderzoek uit Zweden laat zien dat het gebruik hiervan veilig is, mits gegeven in lage doses.
Opioïden zijn effectief in het verminderen van dyspnoe bij patiënten met ernstige COPD. Dit valt te lezen in de noten van de NHG-Standaard COPD. Daarnaast zijn benzodiazepines bruikbaar ter vermindering van angst of onrust. Artsen zijn echter vaak voorzichtig met het voorschrijven van deze middelen vanwege het risico op ademdepressie. Magnus Ekström et al. deden onderzoek naar de veiligheid van deze twee type middelen.
Het betreft een longitudinaal cohortonderzoek, waarin tussen 2005 en 2009 2249 COPD-patiënten > 45 jaar werden geïncludeerd op basis van chronisch zuurstofgebruik. Uitkomstmaten waren ziekenhuisopname en sterfte. In de analyse werd zo nodig gecorrigeerd voor onder meer bloedgaswaardes, FEV1, roken, status van functioneren en comorbiditeit.
Een kwart van de deelnemende patiënten gebruikte opioïden of benzodiazepines. Tijdens de follow-up werd 76% opgenomen, en 50% overleed. De onderzoekers vonden geen relatie tussen het gebruik van opioïden en/of benzodiazepines en ziekenhuisopname. Wel zagen ze een verband tussen benzodiazepines en sterfte (HR 1,21; 1,05-1,39). Deze relatie was er ook voor hoge doses opioïden (1,21; 1,02-1,44), echter niet voor lage doses (= 30 mg orale morfine-equivalenten per dag).
De zorg van huisartsen dat opioïden een verhoogd risico geven op ademdepressie en daarmee op vroegtijdig overlijden, lijkt bij een lage dosis dus ongegrond. Benzodiazepines en hoge doses opioïden zijn wel geassocieerd met toenemende sterfte. Op basis van een cohortonderzoek is geen uitspraak te doen over de vraag of het een oorzakelijk verband betreft.
Alma van de Pol
Literatuur
- 1.Ekström MP, et al. Safety of benzodiazepines and opioids in very severe respiratory disease: national prospective study. BMJ 2014;348:g445.
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
