Het aantal kankerpatiënten stijgt. Verbeterde diagnostiek en meer aandacht voor screening dragen bij aan die stijging. Kanker is inmiddels doodsoorzaak nummer 1, maar ook het percentage patiënten dat geneest stijgt en patiënten leven langer. Het eerste is slecht nieuws, de andere twee zijn in het algemeen goed nieuws. Dat goede nieuws brengt alleen wel een paar nieuwe problemen met zich mee. Kankerpatiënten die succesvol zijn behandeld, krijgen mogelijk te maken met een aantal andere problemen: de terugkeer van de oorspronkelijke tumor (of late metastasen daarvan), het optreden van een tweede maligniteit, late effecten van de behandeling en gevolgen op psychosociaal gebied. In 2007 besteedde de Gezondheidsraad in een rapport aandacht aan nazorg voor ‘cancer survivors’. Het rapport was een pleidooi voor gestructureerde en systematische aanpak van de nazorg. Een groot deel van die nazorg zou prima in de eerstelijnszorg passen, bijvoorbeeld bij huisartsen en praktijkverpleegkundigen. Met goede richtlijnen en toegankelijke specifieke informatie per type kanker zouden follow-up en psychosociale begeleiding dan prima en op een kosteneffectieve manier kunnen worden georganiseerd. Uit een grote Canadese trial van Grunfeld et al. (1999) blijkt overigens dat dit inderdaad mogelijk is. Patiënten die follow-up en nazorg van hun huisarts kregen, waren meer tevreden dan patiënten die door het ziekenhuis werden begeleid. Het is dan wel belangrijk patiënten goed te blijven informeren.
Contact houden
Tijdens een recent internationaal congres over de rol van huisartsen bij de zorg voor kankerpatiënten kwam het hele zorgspectrum aan de orde: preventie, screening, tijdige diagnosestelling, besluitvorming over behandeling, behandelingsfase, zorg voor de ‘survivors’ en palliatieve zorg. Contact houden met patiënten vanaf het eerste moment van verdenking tot het einde van de behandeling is een hele opgave, waarbij de samenwerking tussen huisarts en medisch specialist lang niet altijd soepel verloopt. Denk alleen maar aan goede informatie en communicatie op belangrijke momenten, zoals bij het optreden van metastasen. Op al deze terreinen doen huisartsen nu al veel, maar de zorg kan altijd beter.
Start
In Groningen is al een start gemaakt met het onderzoeken van mogelijkheden om huisartsen een duidelijke rol te geven in de nazorg voor kankerpatiënten. In deze H&W beschrijft Blaauwbroek dat huisartsen goed de follow-up kunnen doen van patiënten die als kind kanker hebben gehad. Het was voor huisartsen weliswaar even wennen, maar de nieuwe aanpak bleek prima te werken. Ook patiënten waren tevreden over de nazorg die zij van hun huisarts kregen. Deze nog bescheiden start kan een opmaat zijn voor een nieuwe werkwijze.
Richtlijn
Landelijk wordt er gewerkt aan het opstellen van een richtlijn voor de nazorg voor kankerpatiënten. Het lijkt mogelijk om hierin ook een duidelijke plaats voor de huisarts in te ruimen. Het Nederlands Huisartsen Genootschap is bij het ontwikkelen van de richtlijn betrokken. In Groot-Brittannië en Denemarken is inmiddels besloten de huisarts een centrale plaats te geven in de zorg voor kankerpatiënten. Doen we dat binnenkort ook in Nederland? Aan huisartsen de uitdaging om het samen met onderzoekers en beleidsmakers waar te maken. Eric van Rijswijk
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
