NHG-Farmacotherapeutische richtlijn Intertrigo

Voetnoten

• Noot 1.↲

  Voor de beschrijving van de aandoening, de etiologie en de differentiaaldiagnose is gebruikgemaakt van het overzichtsartikel van Janniger en van het leerboek van Van Vloten [Janniger 2005, Van Vloten 2000]. De term intertrigo wordt in de literatuur niet eenduidig gebruikt. Soms spreekt men van intertrigo door bijvoorbeeld een candida-infectie, andere auteurs pleiten ervoor intertrigo te onderscheiden van andere oorzaken zoals een secundaire schimmelinfectie of erythrasma.

• Noot 2.↲

  De incidentiecijfers zijn gebaseerd op getallen uit de Tweede Nationale Studie [Van der Linden 2004].

• Noot 3.↲

  In een observationeel onderzoek werden patiënten met zwemmerseczeem gerekruteerd via de huisarts. Bij 58% werd een schimmel gekweekt, bij 10% was er sprake van erythrasma (Corynebacterium minutissimum) en bij 30% kon geen oorzaak worden aangetoond. Hoewel geen specifiek onderzoek naar andere verwekkers zoals stafylokokken, streptokokken of Pseudomonas werd verricht, concluderen de auteurs dat in de groep waarin geen oorzaak werd aangetoond er waarschijnlijk sprake was van ‘primaire intertrigo’. Op klinische gronden is bij zwemmerseczeem een schimmelinfectie moeilijk te onderscheiden van ‘primaire intertrigo’ [Staats 1994, Honig 2003].

• Noot 4.↲

  De niet-medicamenteuze behandelingsmogelijkheden zijn gebaseerd op pathofysiologische overwegingen en worden in overzichtsartikelen en leerboeken genoemd [Janniger 2005, Van Vloten 2000]. Op grond van pathofysiologische overwegingen is het raadzaam factoren die maceratie van de huid bevorderen, zoals warmte, vocht en wrijving, zo veel mogelijk te vermijden. Eenmaal per dag wassen is voldoende (bij voorkeur weinig zeep gebruiken); de aangedane huidplooien daarna goed droog maken. Gebruik van (talk)poeder of föhnen van de huid om de huid te drogen wordt niet aanbevolen [LEVV 2004].

• Noot 5.↲

  Indifferente middelen (zinkoxidevaselinecrème, zinkoxidesmeersel (zinkolie). Er is geen goed opgezet onderzoek naar de effectiviteit van indifferente huidmiddelen gevonden. Op grond van klinische ervaring wordt bij intertrigo vaak zinkolie of -crème geadviseerd. Mogelijk heeft de olie of crème een beschermende en indrogende werking. Zinkolie kan vlekken op de kleding geven die moeilijk te verwijderen zijn. Lokale corticosteroïden (hydrocortisoncrème). In een dubbelblind gerandomiseerd onderzoek onder 83 patiënten met intertrigo (voornamelijk gelokaliseerd in de liezen en onder de borsten) in de huisartsenpraktijk werd de behandeling met hydrocortisoncrème 1% vergeleken met die met een combinatie van hydrocortisoncrème 1% en miconazolcrème 2%. De mate van jeuk, roodheid en vochtigheid van de plekken werd zowel door de patiënten als door de onderzoekers gescoord. Er werd gestreefd naar een vervolgcontact na zeven en veertien dagen. Van 78 patiënten werden de gegevens geanalyseerd, waarbij moet worden opgemerkt dat het interval tussen de vervolgcontacten een grote variatie vertoonde (drie tot veertig dagen). In beide groepen namen de jeuk en roodheid na veertien dagen met meer dan de helft af. Een significant verschil tussen beide behandelgroepen werd niet gevonden [Hedley 1990]. Onderzoek waarin een lokaal corticosteroïd werd vergeleken met placebo of met een indifferent middel werd niet gevonden. Lokale imidazolderivaten (miconazolcrème). In het hierboven beschreven onderzoek is wel de werkzaamheid van miconazol in combinatie met hydrocortisoncrème 1% bij intertrigo bestudeerd, maar werd miconazol niet vergeleken met een indifferent middel. Goed opgezet onderzoek naar het effect van imidazolderivaten bij intertrigo is niet gevonden. Wanneer men primair of secundair aan een infectie met een mycose denkt, wordt een imidazol aanbevolen. Voor de onderbouwing van de effectiviteit bij dermatomycosen in het algemeen wordt verwezen naar de NHG-Standaard Dermatomycosen [De Kock 1997]. Lokale antimicrobiële middelen (fusidinezuurzalf). Bij het vermoeden van een (secundaire) bacteriële infectie met stafylokokken of streptokokken (impetiginisatie) wordt fusidinezuur aanbevolen (zie NHG-Standaard Bacteriële huidinfecties) [Boukes 1998].