NHG-Standaard Hypertensie 1

In de NHG-Standaard Hypertensie1 wordt aan personen met een Quetelet-index van 27 kg/m ² of hoger geadviseerd hun lichaamsgewicht te verlagen. Dit advies vraagt om enige nuancering voor de dagelijkse praktijk. Om te beginnen stamt de gebezigde grenswaarde uit het Gezondheidsraadrapport Adipositas uit 1984 dat is verouderd. Momenteel wordt van overgewicht gesproken bij de Quetelet-index tussen de 25 en 30 kg/m ² en daarboven van obesitas.2 Voorts is afvallen een zware opgave. Onlangs is echter helder geformuleerd dat 10-15% reductie van het lichaamsgewicht niet alleen een realistische doelstelling is, maar bovendien substantiële gezondheidswinst oplevert.3 Bij zo'n verlaging van het lichaamsgewicht – die ten minste 1 tot 2 jaar volgehouden wordt – valt een daling van de systolische en diastolische bloeddruk te verwachten van respectievelijk 10 en 20 mmHg. Staessen et al. bekeken in een meta-analyse 30 onderzoeken tussen 1954 en 1987 en vonden per kg gewichtsverlies een daling in bloeddrukniveau van 1,2-1,6 mmHg systolisch en van 1,0-1,3 mmHg diastolisch.4 Goldstein keek naar 13 onderzoeken in de periode 1975-1991 waarin mensen 10% van het gewicht bewust verloren en op dit gewicht bleven.5 Per kg gewichtsverlies zag hij dalingen van 3,1 mmHg systolisch en van 0,9 mmHg diastolisch. Kortetermijnonderzoeken van een aantal weken lieten een daling van 1 mmHg systolisch en van 2 mmHg diastolisch per kg gewichtsverlies zien. Extrapolatie van al deze gegevens naar 10% gewichtsverlies levert zodoende de genoemde verlaging van systolische en diastolische bloeddruk met 10 en 20 mmHg. Ten slotte: de natriumdichtheid per energie- eenheid in onze voeding is redelijk constant. Substantieel gewichtsverlies door energiereductie en het daaraan gekoppelde natrium leidt aldus tot de reductie van de natriuminneming waar de NHG-Standaard voor pleit. Onze nuancering luidt dan ook: '10-15% afvallen bij een Quetelet-index van 25 kg/m ² of hoger’. J.J. van Binsbergen, E.H.M. Mathus-Vliegen