Nieuw onderzoek naar vroegtijdige identificatie van de palliatieve fase

Het Nederlands Kwaliteitskader Palliatieve zorg adviseert een proactieve benadering, waarbij zorgverleners doelen en voorkeuren voor de toekomstige zorg met patiënten en hun naasten bespreken en vastleggen (ACP). 1 Hiervan zijn positieve effecten beschreven in de literatuur: wensen van patiënten kunnen vaker worden ingewilligd, er vinden minder ziekenhuisopnames en agressieve behandelingen plaats in de laatste levensfase, en de belasting van mantelzorgers neemt af. 2

Toch is palliatieve zorg in de huisartsenpraktijk nog vooral reactief. ACP komt weinig aan bod en is vaak beperkt tot het terminale stadium. 3 Het blijkt lastig om de juiste timing te vinden, vooral bij patiënten met orgaanfalen, zoals COPD of hartfalen, en ouderen met multimorbiditeit. 4 Onzekerheid en overschatting van de levensverwachting van patiënten spelen hierbij een rol. 5 Bestaande hulpmiddelen – zoals de surprise question en de Supportive and Palliative Care Indicators Tool (SPICT) – worden weinig gebruikt en vragen om regelmatige screening van grote populaties of een zekere voorafgaande bewustwording op het niveau van de individuele patiënt. 6 - 8

Dit onderzoek richt zich op het automatiseren van dit screeningsproces, door textmining op het HIS toe te passen. De onderzoekers zetten machine learning-technieken in om patiënten met palliatieve zorgbehoeften tijdig te herkennen, op basis van zowel de gestructureerde gegevens (zoals ICPC-codes en medicatie) als de vrije tekst in de patiëntendossiers. 9 Het doel is om huisartsen te ondersteunen bij deze identificatie en uiteindelijk te komen tot meer ACP en gepersonaliseerde zorg rondom het levenseinde. Dit onderzoek loopt van 2018 tot 2022. De eerste resultaten worden in 2020 verwacht.