Nitrofurantoïne werkt niet altijd bij oudere mannen met cystitis

In dit retrospectieve, observationele onderzoek werden nitrofurantoïnevoorschriften uit 2015 geanalyseerd. De onderzoekers bekeken gegevens van 21.789 mannen en 26.622 vrouwen van 65 jaar of ouder uit het Julius Huisartsen Netwerk. De uitkomstmaat was het aantal keren dat nitrofurantoïne de cystitis niet verbeterde, geoperationaliseerd als een ander antibioticumvoorschrift binnen 30 dagen. 

In totaal kregen 3537 patiënten nitrofurantoïne voorgeschreven: 506 mannen en 3031 vrouwen. De gemiddelde leeftijd van de mannelijke patiënten was 74; 17% was ouder dan 85. Bij 584 patiënten (17%) werkte nitrofurantoïne niet: 135 (27%) mannen en 449 (15%) vrouwen. Vooral mannelijk geslacht (oddsratio (OR) 2,09; 95%-BI 1,68 tot 2,61) en in mindere mate hogere leeftijd (OR 1,02; 95%-BI 1,01 tot 1,03) waren geassocieerd met het (iets) vaker falen van nitrofurantoïne.
Een belangrijke beperking van het onderzoek is het gemis aan klinische data. De onderzoekers keken alleen retrospectief naar nitrofurantoïnevoorschriften, maar het bleef onduidelijk welke patiënten ook tekenen van weefselinvasie hadden. Verder baseerden zij hun conclusie op kleine patiëntenaantallen.

De NHG-Standaard Urineweginfecties maakt onderscheid tussen cystitispatiënten met en zonder weefselinvasie. Dit onderzoek besteedt daar geen aandacht aan en daarom is de conclusie van de onderzoekers mogelijk voorbarig. De patiënt moet echter wel weten dat een nitrofurantoïnekuur met name bij oudere mannen bij een deel van hen kan falen. Een tussentijds (telefonisch) contact na bijvoorbeeld 3 dagen gebruik kan daarbij helpen.