Nogmaals: HYVET

In een recente H&W spraken we onze verbazing uit over het commentaar van collega Koopman op het HYVET-onderzoek.1 Naar aanleiding van dat onderzoek stelt hij dat 80-plussers zonder restricties volgens de geldende hypertensierichtlijnen behandeld zouden moeten worden.2 In zijn antwoord op onze reactie3 verwondert collega Koopman zich over een tweetal referenties waaruit wij zouden concluderen dat het nut van hypertensiebehandeling bij 80-plussers onduidelijk blijft.45 Echter, onze conclusie is voornamelijk gebaseerd op de beperkte generaliseerbaarheid van het HYVET-onderzoek en op het feit dat er geen RCT bestaat die het effect van hypertensiebehandeling in een doorsnee (eerstelijns)ouderenpopulatie heeft onderzocht. Ter aanvulling refereerden we aan een meta-analyse van ‘randomized controlled trials’ en een retrospectief cohortonderzoek.45 De meta-analyse van Gueyffier et al. toont inderdaad een niet-significante mortaliteitsstijging in de interventiegroepen,4 maar in een aanvullende analyse met alleen dubbelblinde onderzoeken werd een mortaliteitsstijging van 14% gezien (95%-BI 0-31%). Met andere woorden: of er is een neutraal effect van totale sterfte, of er is oversterfte in de behandelde groep (en dat laatste lijkt dus niet onwaarschijnlijk). Tot slot doet collega Koopman een gedurfde uitspraak door te stellen dat het bij diabetes mellitus type 2 (DM2) misschien beter zou zijn te streven naar een zo laag mogelijk te tolereren bloeddruk, zonder daarbij een afkapwaarde te hanteren.3 Twee recente onderzoeken naar DM2 laten juist zien dat het streven naar een afkapwaarde lager dan 135-140 mmHg geen winst oplevert en zelfs kan leiden tot meer sterfte.67 Daarnaast toonde een Cochrane-review aan dat er ook in de algemene populatie onvoldoende bewijs is om een afkapwaarde lager dan 140-160 mmHg te gebruiken.8 Ook op cardiovasculaire eindpunten bleek het niet zinvol om streefwaarden lager dan 135/85 mmHg na te streven.8 Hoe nu te handelen in de dagelijkse praktijk? Behandeling van de bloeddruk bij DM2 is zinvol, maar er is onvoldoende bewijs om een afkapwaarde lager dan 140 mmHg te hanteren. Wat betreft ouderen lijkt het adagium ‘bezint, eer ge begint’ meer op zijn plaats, zonder dat we daarbij stellen dat de gezonde oudere geen baat heeft bij hypertensiebehandeling. Iefke Drion, Hans van Hateren, Henk Bilo