Obese kinderen komen niet naar het spreekuur, maar hebben wel klachten

Het was al bekend dat overgewicht leidt tot een verminderde kwaliteit van leven. Het doel van dit onderzoek was om meer inzicht te krijgen in de mediërende rol van lichamelijke klachten en bezoek aan de huisarts. De onderzoekers includeerden kinderen tussen de 2 en 18 jaar met en zonder overgewicht, tijdens niet-spoedeisende consulten in 73 Nederlandse huisartsenpraktijken tussen 2010 en 2013. De deelnemers werden gewogen en gemeten. Zij vulden ook vragenlijsten in over onder andere kwaliteit van leven en somatische klachten (met vragen over 11 algemene klachten zoals duizeligheid, vermoeidheid en buikpijn). Het cohort werd 2 jaar gevolgd. 

In totaal werden 733 kinderen geïncludeerd van gemiddeld 8,2 jaar (SD 4,0), met een gemiddelde BMIz van 0,1 (SD 1,4). De BMIz is een voor leeftijd en geslacht gestandaardiseerde BMI, waarvan +1 correspondeert met overgewicht en +2 met obesitas. De kinderen met een normaal gewicht hadden een significant hogere kwaliteit van leven (84 op een schaal van 0-100) dan de kinderen met overgewicht (79; p < 0,01) of obesitas (77; p 0,02). BMIz, leeftijd, lage SES en somatische klachten waren in een multivariabele analyse significant geassocieerd met een lagere kwaliteit van leven. Naast het directe verband tussen de BMIz en de kwaliteit van leven (regressiecoëfficiënt (b) -1,1; 95%-BI -1,6 tot -0,5) was er ook een indirect verband tussen de BMIz en een lagere kwaliteit van leven met somatische klachten als mediërende factor (b -0,5; 95%-BI-0,9 tot 0,1). Er was geen verband tussen het aantal huisartsconsulten in het afgelopen jaar of de ICPC-code van de consulten en de kwaliteit van leven.  

We concluderen dat kinderen met overgewicht uiteenlopende somatische klachten ervaren en dat deze bijdragen aan een lagere kwaliteit van leven. Deze resultaten sluiten aan bij het advies uit de NHG-Standaard Obesitas om actief te vragen naar psychosociale en somatische gevolgen van overgewicht. Dat is een uitdaging, ook omdat de klachten niet resulteren in meer spreekuurbezoek.