Onze (her)registratie en accreditering in internationaal perspectief

De herregistratie van huisartsen is in Nederland niet in 1988 ingevoerd zoals Hobma et al. melden (H&W 2004;47:279-83), maar in 1978, vijf jaar na het instellen van het register van huisartsen.1 Het artikel dat de auteurs hierbij aanhalen, heeft alleen betrekking op het verbinden van de verplichting tot het deelnemen aan deskundigheidsbevordering aan de herregistratie van huisartsen.2 Het is niet juist zoals in de tabel om te stellen dat bij de herregistratie van huisartsen in ons land de beroepsgroep wel en de overheid niet is betrokken. Sinds 1998 valt het oorspronkelijk door de beroepsgroep opgezette systeem van (her)registratie van specialisten, waaronder huisartsen, onder de Wet BIG.3 Dit nu publiekrechtelijke systeem is wel gebaseerd op de inhoudsdeskundigheid van de beroepsgroep, maar de beleidsverantwoordelijkheid berust bij de overheid. De auteurs kiezen ervoor om accreditering en certificering niet te definiëren. Dat is begrijpelijk, maar ook jammer, omdat deze begrippen in verschillende landen (en talen) een verschillende betekenis hebben. Dat maakt de vergelijking van de systemen in de verschillende landen moeilijk. In België en Duitsland is er geen sprake van herregistratie zoals in Nederland. Het deelnemen aan deskundigheidsbevordering leidt in deze landen tot accreditatie en daarmee tot meer inkomen; er is geen gevaar voor verlies van de specialistentitel. Tsjechië daarentegen kent, anders dan Hobma et al. aangeven, wel een enigszins met Nederland vergelijkbaar systeem, evenals Hongarije, Letland, Litouwen, Slowakije en Slovenië.4 Deze voormalige Oostbloklanden hebben herregistratie ingevoerd bij het herzien van hun gezondheidszorg in de jaren negentig. Ik vind ook dat ons systeem van een verfrissende eenvoud is, maar dat andere, met name Angelsaksische landen de huidige inzichten over kwaliteit van zorg beter toepassen en integreren. In Nederland is bewust gekozen voor herregistratiecriteria die zijn gericht op competence, terwijl de criteria van het Verenigd Koninkrijk en Canada op performance zijn gericht. De herregistratie heeft in Nederland ook geen selectief doel – het opsporen van disfunctionerende dokters –, maar een educatief doel: de competentie van dokters verbeteren. Ons systeem heeft echter wel een selectief effect: als dokters niet voldoen aan de herregistratie-eisen, kan hun registratie beperkt worden of vervallen. En dat gebeurt ook. Een herregistratiesysteem zoals in het Verenigd Koninkrijk en Canada bestaat, kan in ons land niet worden gerealiseerd omdat de registratie van artsen, het toezicht op de beroepsuitoefening en het tuchtrecht zijn belegd bij afzonderlijke autoriteiten die zich bovendien bijna alle met meer beroepen in de gezondheidszorg bezighouden. In het Verenigd Koninkrijk en Canada zijn deze functies ondergebracht in één organisatie (de General Medical Council respectievelijk het College of Physicians and Surgeons) die zich slechts met artsen bezighoudt. Dat laat onverlet dat wij veel kunnen leren van het Canadese systeem. Al is het ook duur. De vijfjaarlijkse herregistratie van huisartsen kost in Nederland op dit moment 310. Het verplichte lidmaatschap van het College in Canada kost, inclusief de kosten van herregistratie en fitness-to-practiceprocedures, circa 1200 per jaar. Maar daar krijg je dan ook wat voor. L.R. Kooij, secretaris HVRC